De wetenschappelijke revolutie - Rienk Vermij

Welke visie hadden Aristoteles, Copernicus, Kepler, Galilei, Descartes en Newton op de natuur? Hoe ontstond uit de hutsepot van ideeën die zulke denkers er op na hielden, het samenhangende systeem van de natuurwetenschap zoals wij dat nu kennen? De geschiedenis van de wetenschap is niet de triomfantelijke zegetocht van een bij voorbaat gegeven alomvattend theoretisch systeem. Het is een geschiedenis van gissen en missen, passen en meten, geknutsel in laboratoria, kijken en nog eens kijken. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Het evangelie volgens Jezus Christus - José Saramago

Voor Saramago was Jezus een volledig menselijk wezen en dus begiftigd met seksualiteit. Zijn partner was de voormalige prostituee Maria Magdalena die in het boek uitgroeit tot een krachtige en wijze vrouw. Saramago geeft in zijn boek zijn persoonlijke en tegendraadse interpretatie van de aloude geschriften en dat zette kwaad bloed bij heel wat gelovigen. De roman werd door de Portugese regering verworpen als een blasfemische bewerking van het Nieuwe Testament en een belediging van het katholieke erfgoed van de Portugese natie. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Het utilitarisme en waarom El Hammouchi dwaalt - Thomas Rotthier

Het utilitarisme was als denkbeweging een cruciale motor voor de morele vooruitgang die de voorbije 200 jaar is geboekt. Door menselijk geluk centraal te stellen kwamen allerlei barbaarse tradities als foltering, gruwelijke straffen, openbare executies en slavernij zwaar in diskrediet. De eenvoud van de theorie was haar kracht.  Hierdoor was haar invloed op de maatschappij in eerste instantie groter dan de kantiaanse ethiek. Het utilitarisme vormde een belangrijke basis voor het klassieke liberalisme.

De strijd om de stad - Bart Somers

Vertrekkende vanuit de vaststelling dat onze huidige samenleving op alle mogelijke domeinen in een enorme stroomversnelling is terechtgekomen, verliezen heel wat burgers hun vertrouwde houvast en worden onzeker, zelfs angstig. Op die onzekerheid en angst spelen populisten, nationalisten en open of verdoken racisten in, om langs sluikse weg de verworvenheden van de Verlichting, in het bijzonder van de vrijheid uit te hollen. Daartegenover zet Bart Somers zijn pragmatisch liberalisme. Recensie door Mark Bienstman.

Godenslaap - Erwin Mortier

Godenslaap is een aanklacht, een waarschuwing, een donderpreek tegen het nationalisme en de waanzin van de oorlog die zoveel kapot maakt. Mortier sleurt de lezer mee in het levensverhaal van Helena, een stokoude vrouw, die terugblikt op haar leven, met als dramatisch dieptepunt de Eerste Wereldoorlog. Wat voor velen begon als een opwindend avontuur, veranderde al snel in een nachtmerrie die vier jaar lang zou duren en de loop van de geschiedenis en de levensloop van Helena danig zou beïnvloeden. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Afsluiting van een werkjaar - Claude Nijs

Met deze nieuwsbrief sluit Liberales het werkjaar 2017-2018 af. We danken al onze sympathisanten, recensenten, opiniemakers en lezers. Mijn bijzondere dank gaat naar het Liberaal Archief voor hun medewerking en de mogelijkheid die Liberales krijgt om van hun faciliteiten gebruik te maken. We doen een oproep tot alle liberaal geïnspireerde vrouwen en mannen om zich te engageren voor het liberalisme en voor Liberales. Stel u kandidaat als kernlid van onze onafhankelijke denktank.

Niet juichen over Italië - Gert Jan Geling

Velen in liberale hoek zullen zich wellicht opgelucht voelen dat Italië geen Eurokritische regering zal krijgen. Anderen zullen de huidige ontwikkelingen zelfs toejuichen. Maar beide gevoelens zijn hier uiterst misplaatst. Juist voor diegene die zichzelf als pro-Europees zien. En al helemaal voor liberaal-democraten. Want de ontwikkelingen die we nu in Italië plaats zien vinden kunnen we kenschetsen als een uiting van wat de Amerikaanse denker Yascha Mounk definieert als ondemocratisch liberalisme.

De Wintertuin - Jan Konst

De stichting van het Duitse keizerrijk, de twee wereldoorlogen, de Holocaust, de Koude Oorlog, de val van de Berlijnse Muur en die Wende hebben een enorme stempel gedrukt op de voorbije 150 jaar. Die gebeurtenissen troffen talloze mensen in zowat de hele wereld, in het bijzonder ook de Duitsers zelf. In zijn boek De Wintertuin verhaalt Jan Konst, hoogleraar aan de universiteit van Berlijn, over het leven van opeenvolgende generaties gewone Duitsers tijdens die lange twintigste eeuw. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Steven Pinker op de Nacht van de Vrijdenker

Het filosofiefestival Nacht van de Vrijdenker heeft op zaterdag 10 november vanaf 19 uur de wereldberoemde psycholoog en auteur Steven Pinker te gast. Naast Pinker komen nog een dertigtal denkers, onder wie Susan Blackmore, René Ten Bos, Paul Cliteur en Dirk Verhofstadt, bijeen voor een bomvol programma dat niemand onberoerd zal laten. Tickets zijn te koop via de website www.nachtvandevrijdenker.be. Het festival vindt plaats in De Bijloke en het KASK Gent, Godshuizenlaan 2 te Gent.

Gebrek aan ambitie is de dood van een democratisch Europa - David Van Turnhout

Dat de jaarlijks meer dan 973 miljoen Europese passagiersvluchten ons milieu zwaar verontreinigen, staat buiten kijf. Alleen verwacht ik van de politiek meer dan taksen om dit probleem op te lossen. Want van naderbij bekeken, is er veel meer aan de hand dan een prijzenslag tussen luchtvaartmaatschappijen. Googelen naar treintickets leverde me, buiten een reis in de tijd, niet veel verplaatsing op. Er zijn dus naast dat verdomde vliegen niet veel andere opties. 

Waarom het wat meer over overbevolking mag gaan - François Levrau

De milieudruk ligt nu al veel te hoog. Naast minder en andere consumptie is ook een daling van het aantal aardbewoners nodig. Deze drie factoren worden nog steeds te weinig politiek vertaald. Het is alsof men denkt in een eeuwige incubatietijd te zijn en dat het vallen van het zwaard van Damocles eeuwig kan worden uitgesteld. Wanneer men het bevolkingsprobleem niet aanpakt en wanneer de bevolkingstoename onverminderd doorgaat, dan pleegt deze generatie op collectief niveau schuldig verzuim ten aanzien van de volgende generatie.

Het pensioendossier: de processie van Echternach - Herman Matthijs

Minister Bacquelaine dacht een snel een akkoord te sluiten met enige vakbonden over een al lang aanslepend dossier: de pensioenen. Dat het ACLVB-VSOA en het ACV-CCOD een dergelijk akkoord steunen, is hun zeker niet kwalijk te nemen. Beide vakbonden hebben goed gezorgd voor hun leden. Het algemeen belang en de budgettaire gevolgen van beslissingen zijn niet de prioritaire aandachtspunten van de vakbonden. Maar de minister had hier op moeten toezien!

Factfulness - Hans Rosling

Dat de wereld er in sneltrein op vooruitgaat lees je op elke bladzijde. Dat we er op geen uren zijn en dat niet alles peis en vree is, is al evenzeer waar. Maar dat de wereld erop achteruitgaat is allicht het grootste misverstand waar wij in het Westen mee kampen en waardoor we onterecht in fatalistisch denken vervallen. Rosling is opvallend mild voor degenen die ons dat negatief beeld opsolferen: journalisten, activisten en politici. Maar hij leert je er op een zeer simpele wijze beter over nadenken. Recensie door Jan W. De Waele

De zieners - Guido van Hengel

Als het boek van Guido van Hengel één ding duidelijk maakt, is het dat Oswald Spengler geen zonderling was met zijn hoogdravende ondergangsvisioenen. Het cultuurpessimisme kleefde een groot deel van de intelligentsia in het interbellum aan, balancerend ‘tussen bedrog en verbeelding, aanstelleritis en bezieling’. De auteur betrekt het toenmalige doemdenken onnadrukkelijk op vandaag en waarschuwt zo impliciet voor de talloze nieuwe onheilsprofetieën die weer opgang maken. Recensie door Leo de Haes.

De ontmanteling van de democratie - Marcel Ten Hooven

Alles begint bij het definiëren van wat democratie precies is. In tegenstelling tot wat gemakshalve wordt aangenomen, is een goedwerkende democratie niet het spel van de meerderheid die haar wil oplegt aan een minderheid. Als het alleen maar dat zou zijn, is de weg naar bestendiging van de macht door het neutraliseren of uitschakelen van de oppositie zoals het monddood maken  van justitie, het aan banden leggen van de persvrijheid en van de vrije meningsuiting tout court, altijd vlakbij. Recensie door Mark Bienstman.

Grote Kunst voor Kleine Kenners - Thaïs Vanderheyden

En hoe leg je een modern schilderij als No. 5. van Jackson Pollock uit aan kinderen (maar ook aan volwassenen)? “Zijn schilderijen lijken op vogelnesten en spinnenwebben”, schrijft Vanderheyden. Hij gebruikte verf uit potten waarin gaatjes waren gemaakt en dat Pollock schijnbaar zonder enig plan op het canvas liet druppen. De illustratrice tekende er een oud vrouwtje boven dat aan het breien is aan No. 5. alsof het hele werkstuk een kluwen van draden is, maar finaal een ingenieus en fraai breiwerk vormt. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Bitter Flowers - Olivier Meys

Lina verlaat haar gezin in China om in Europa te gaan werken, in de hoop dat zij met voldoende kapitaal zal terugkeren om haar welvaartsdroom waar te maken. Wanneer ze beseft dat de vrouwen die haar voorgingen het zo gewaardeerde geld in de prostitutie verdienen staat ze voor een onmogelijke uitdaging. Terugkeren naar China kan niet, gezichtsverlies is een groot taboe. Uiteindelijk vervoegt zij hun gelederen en zet zichzelf daardoor gevangen in een wereld van leugens, terwijl haar man haar succes bejubelt. Tot de waarheid uitbreekt.

Uitreiking Boekenprijs deMens.nu

De Boekenprijs deMens.nu wordt tweejaarlijks uitgereikt en bekroont het beste Nederlandstalige non-fictieboek over vrijzinnig-humanistische waarden. Op de shortlist staan In Naam van God van Paul Cliteur en Dirk Verhofstadt, Onbehagen. Nieuw licht op de beschaafde mens van Bas Heijne, Samenleven met gezond verstand van Patrick Loobuyck, De bedreigde vrijheid. Uw vrije meningsuiting in gevaar van Johan Opdebeeck en Material matters van Thomas Rau en Sabine Oberhuber. De prijs voor het bekroonde werk bedraagt 3000 euro. De uitreiking vindt plaats op donderdag 21 juni om 20 uur in boekhandel De Zondvloed in Mechelen. Info op www.demens.nu.

Brief aan de huichelaars die het racisme voeden - Charb

Charb was boos en teleurgesteld dat linkse intellectuelen – waar hij zelf toe behoorde – geneigd zijn de kant van de moslimfanaten te kiezen. Hij wist dat hij gevaar liep. Toch zwichtte hij en zijn redactie niet voor de geweldsdreigingen. Wij moeten goed beseffen hoe mooi het is om in een samenleving te leven waarin de vrijheid centraal staat. En hoe verschrikkelijk het is om in een totalitaire samenleving te leven. Een samenleving die de moslimfanaten voor ogen staat. Recensie door Floris van den Berg.

Een radicaal Brussels kruitvat - Assita Kanko

Ze ligt in het hart van Brussel tussen de monumenten van het Jubelpark en de mastodonten van de Europese instellingen. Ik heb het over de Grote Moskee, waarvan de financiering, de taal en het didactische programma aan onze controle ontsnappen. Een salafistische imam houdt er toespraken die lijnrecht indruisen tegen onze wetten en Europese waarden, en probeert op die manier jongeren te indoctrineren. Nu en dan wordt er een nieuwsitem aan gewijd, daarna wordt alles weer bedolven onder het stof van de tijd.