Nos Batailles - Guillaume Senez

Binnen zijn bedrijf verdedigt Olivier de rechten van zijn collega's. Deze veeleisende baan dient hij, na het plotselinge vertrek van zijn vrouw Laura, te combineren met de opvoeding van zijn kinderen en het gezinsleven in het algemeen. Geconfronteerd met zijn nieuwe verantwoordelijkheden, worstelt hij om een nieuw evenwicht te vinden, want Laura keert niet terug. Met dit intieme verhaal werpt Senez grote vragen op over gender-verhoudingen en carrièrekeuzes.

De vijanden van globalisering - Paul De Grauwe

In 2013 publiceerden twee economen, Branko Milanovic en Christoph  Lakner, een grafiekje dat de evolutie van het inkomen van de mensen wereldwijd weergeeft gedurende de periode 1988-2008. Het staat nu bekend als het olifantengrafiekje. Beginnende met de laagste inkomensklassen in de wereld zie je dat naarmate je opstijgt in hogere inkomensklassen de mensen hun inkomenspositie zagen verbeteren sinds 1988. Het is de rug van de olifant. Hier zitten enkele miljarden mensen in de wereld die het nu beter hebben dan 30 jaar geleden. Die mensen zijn tevreden en grote voorstanders van globalisering die dat allemaal heeft mogelijk gemaakt.

Vaderlandslievende verenigingen zijn vredesbewegingen - Geert Messiaen

Het is 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog eindigde. En 73 jaar geleden kwam een einde aan de Tweede Wereldoorlog. Voor heel wat mensen, waaronder mezelf, is oorlog iets wat ze nooit aan de lijve hebben meegemaakt en maar goed ook. We leven momenteel in West-Europa in de langste periode ooit zonder oorlog. We moeten ons daar bewust van zijn. Het is echter niet omdat de meeste Belgen vandaag nooit oorlog gekend hebben, dat de gewelddadigheden die in onze contreien tijdens de Wereldoorlogen, plaatsvonden zomaar vergeten mogen worden.

De waarde van alles - Mariana Mazzucato

In een glashelder, en zelfs voor niet-economen goed te volgen betoog, toont de auteur aan dat het begrip groei, met de daarachter liggende gedachte van creatie van waarde door de economische literatuur en geschiedenis een hoogst volatiel begrip is en meestal de weerspiegeling  is van wie op dat moment de economische, en dus politieke macht in handen heeft of probeert te krijgen. Zo is het logisch dat lang werd aangenomen dat alleen grond economische waarde kon voortbrengen. Recensie door Mark Bienstman.

A Literary Tour de France - Robert Darnton

A Literary Tour de France van Robert Darnton is een prachtige historische studie, volledig onderbouwd met een schat aan materiaal. Deze literary tour de France is zeker ook een literary tour de force. Naast een levenswerk van Darnton is het tegelijkertijd een stille hulde aan een hele generatie Franse boekhandelaars die – helaas voor hen niet altijd met even veel financieel succes – een klein onderdeeltje waren in een proces dat heeft geleid tot het einde van het Ancien Regime in 1789. Recensie door Peter Laroy.

Het kostuum van mijn vader - Luckas Vander Taelen

Luckas Vander Taelen weet als geen ander de emotionele snaar van de ouderliefde en de zoektocht naar zijn verleden te raken. Hij doet dat op het eerste zich wat afstandelijk, maar in feite toch heel betrokken en met veel emoties. Hij geeft ook een intrigerende inkijk in de manier van denken van het katholieke Vlaanderen in de jaren vijftig, en dat is niet zo fraai. Het kostuum van mijn vader is een hartenkreet die niemand onberoerd zal laten. Recensie door Elaine Ost.

First Man - Damien Chazelle

Na het succes van de met zes Oscars bekroonde film La La Land werken Oscarwinnend regisseur Damien Chazelle en Ryan Gosling opnieuw samen aan First Man. In 1969 zou Armstrong, dankzij deze NASA-missie, als eerste mens voet op de maan zetten. De missie werd reeds 8 jaar eerder aangekondigd door President John F. Kennedy die heermee de rol van de Verenigde Staten als supermacht moeten bevestigen. De indringende film laat zien wat het Armstrong en Amerika heeft gekost om één van de gevaarlijkste missies in de geschiedenis te laten slagen.

Bevrijding van de betutteling - Floris van den Berg

Het lijkt zo gewoon om te leven in een samenleving waar individuen vrij zijn om te doen wat ze willen. In mei 1968 werd de samenleving bevrijd van de muffe deken van paternalistische betutteling. Uitzoomend en reflecterend op het menselijk samenleven door de eeuwen en millennia heen is een ding duidelijk: samenlevingen waarin de vrijheid van het individu om zelf zijn of haar leven te leiden zoals hem of haar dat goed dunkt, om zich te kleden hoe hij of zij wil, om om te gaan met wie z/hij maar wil zijn er niet eerder geweest.

De nationalistische beerput is opengetrokken - Ivan Vandermeersch

De serie De kinderen van de collaboratie en de Pano reportage Schild en Vrienden hebben iets heel belangrijk blootgelegd. Er bestaat nog steeds een goed georganiseerde extreemrechtse vleugel in ons land. Daarbij komt het recent onderzoek van de VRT dat een grote groep Vlamingen, voornamelijk tussen 18 en 23 jaar, een autoritaire leider verkiezen boven een democratisch verkozen politicus. We kunnen de schouders ophalen en hierover zwijgen of we kunnen dit fenomeen ernstig nemen en het nader onderzoeken.

Boudewijn. Koning met een missie - Mark van den Wijngaert en Emmanuel Gerard

De auteurs leiden ons zo door het, al bij al hobbelig parcours van Boudewijn. De onderliggende boodschap die zij impliciet meegeven, is dat er zonder twijfel heel wat kritiek  valt te geven op het functioneren van onze monarchie, maar dat, al bij al, deze instelling toch een belangrijke en soms matigende invloed heeft uitgeoefend in het politieke leven van dit land en zo nu en dan toch belet heeft dat er ergens een wiel afdraaide in de moeilijke race  tussen links en rechts, Vlamingen en Walen, gelovigen  en vrijzinnigen. Recensie door Mark Bienstman.

Propaganda België 1934-1951 - Paul Van Damme

In Propaganda België 1934-1951 tast Paul van Damme deze uiterst turbulente tijd aan de hand van vijfendertig verhalen af. Verhalen die stuk voor stuk de propagandistische middelen en technieken blootleggen waarmee voor- en tegenstanders elkaar om de oren sloegen en tegelijkertijd de Belgische burger hun visie van de waarheid probeerden in te lepelen. De West-Vlaamse geschiedenisleraar koos ervoor om die veelkleurige waarheden en leugens met een magnifieke keur aan affiches, vlugschriften, spotprenten en strips te illustreren. Recensie door Leo de Haes.

De rechtvaardigen - Jan Brokken

In De rechtvaardigen vertelt Jan Brokken op ongemeen aangrijpende en consciëntieus gedocumenteerde manier wat er vervolgens met Zwartendijk en de Joodse vluchtelingen is gebeurd. De titel verwijst naar ‘Rechtvaardige onder de Volkeren’, de onderscheiding van Yad Vashem voor niet-Joden die tijdens de Shoah Joden hebben helpen redden. Brokken heeft het dus over meer dan één redder. Behalve Zwartendijk speelde ook Chiune Sugihara, de Japanse consul in Kaunas, een cruciale rol. Recensie door Joseph Pearce.

De Olijke Atheïst – Floris van den Berg

Aan de hand van een quasi eindeloze reeks ‘stellingen’ vanuit de meest diverse hoeken zoals de  zogenaamde godsbewijzen en getuigenissen, mirakels en verschijningen, religieuze en ideologische ‘waarheden’, zin voor respect, de ethiek, de zingeving van het leven, het secularisme, de islam en als al het vorige niet volstaat, het ‘tackelen’ van de man (in de plaats van de bal), probeert de auteur steeds een antwoord of een weerlegging aan te reiken. Soms heel grondig en uitgebreid uitgewerkt, soms heel kort en soms zelf bot to the point. Recensie door Mark Bienstman.

Girl - Lukas Dhont

‘Girl' is het pakkende en ongelooflijk trefzeker vertelde verhaal van de 15-jarige Lara (schitterend vertolkt door Victor Polster), een meisje dat een carrière als ballerina beoogt. Daarmee legt ze de lat sowieso erg hoog voor zichzelf, maar wat de zaak nog complexer maakt, is dat Lara geboren is als jongen. De film volgt Lara in het dagelijkse gevecht tegen haar eigen lichaam. De 16-jarige Victor Polster, die de hoofdrol speelt in 'Girl', werd op het filmfestival van Cannes terecht bekroond met de Prijs voor Beste Acteerprestatie. Later mocht Lukas Dhont de Queer Palm en de Un Certain Regard Fipresci Prijs van de internationale persjury in ontvangst nemen. Uiteindelijk kwam daar ook nog de prestigieuze Caméra d'Or bij. 

Het ware gelaat van identiteit - Rudi Collijs

Groepen zijn machtig en niet altijd zuiver op de graat. Ze kunnen manipuleren, druk zetten, uitbuiten, mensen uitsluiten, excommuniceren of integendeel net niet meer loslaten (sekten), een eigen dogmatiek ontwikkelen en daarmee makkelijk zichzelf bestendigen. De identiteit van de groep verdringt vaak genadeloos die van het individu en draagt het individu dan weinig goeds bij. Niettemin zoeken we ze op, die groepen, omdat we er, naïef als we zijn, reflectie van onszelf in ontwaren.

Is het gedaan met de Verlichting in Europa?

Onlangs gingen de Nederlander Sid Lukkassen en de Vlaming Maarten Boudry met elkaar in debat over de toekomst van ons Avondland. Hieruit bleek een fundamenteel verschillende kijk op de huidige politieke, economische en maatschappelijke ontwikkelingen, een eerder pessimistische visie als een hedendaagse versie van Oswald Spenglers Ondergang van het Avondland enerzijds, en een eerder optimistische visie aansluitend op Karl Poppers geloof in de veerkracht van de liberale democratie en de open samenleving. Beide jonge intellectuelen besloten daarop om deze visies kritisch tegen het daglicht te houden. Het resultaat is geen klassiek woordenspel tussen links en rechts, maar een diepgaande filosofische analyse van de huidige tijdsgeest, een botsing tussen conservatisme en progressisme, een intellectueel debat op het scherp van de snee over het belang van tradities en de noodzaak tot verandering. Deel II.

Het falen van het utilitarisme - El Hammouchi Othman

Ik ontken geenszins dat utilitaristisch denken vaak zijn nut heeft bij het nemen van concrete morele beslissingen, en dat het zijn verdienste in de geschiedenis heeft bewezen (hoewel de keerzijde ervan – hedonisme, culturele degeneratie, egocentrisme, hyperindividualisme, enz. – niet genegeerd mag worden). Maar het is een feit dat utilitaristische morele redeneringen op een gegeven moment botsen op een intuïtieve grens.

Galicische wetten - Philippe Sands

Hans Frank kreeg, samen met elf andere beklaagden, de doodstraf en werd opgehangen. Daarmee werden de nazileiders, maar ook het Duitse Rijk op zich, veroordeeld wegens misdaden tegen de menselijkheid. “Voor het eerst in de geschiedenis (stond) een soevereine staat in de beklaagdenbank,” schreef Lauterpacht. Zijn visie inspireerde de latere opstellers van het UVRM en het EVRM, van het Internationaal Strafhof in Den Haag en vormt tot op heden de kern van het rechtssysteem van elke liberale democratie.

De eeuw van de vrouw – Alexander De Croo

Dit is een eerlijke en bij wijlen zelfs moedige getuigenis van een man die niet te beroerd is om zijn eigen vooroordelen en eigen niet consequent gedrag toe te geven. Het is verder een goed gedocumenteerd verhaal dat ons zowel over het mondiaal, nationaal en heel erg lokaal (Brakel) toneel voert van wat er zich in de echte wereld van de vrouwen afspeelt. Soms worden er open deuren ingetrapt,  maar soms wordt de lezer bij de keel gegrepen als de auteur de omvang en/of de impact van de discriminatie tegenover de vrouw beschrijft.

The Bookshop - Isabel Coixet

1957. Florence Green, een jonge oorlogsweduwe, verhuist naar een pittoresk kuststadje in Engeland om daar een boekwinkel te openen. Ze stoot echter meteen op beleefd, maar meedogenloos verzet van de lokale bevolking. Achter de glimlachjes en knikjes schuilt een conservatief gedachtegoed dat geen vernieuwing tolereert. De film, gebaseerd op de roman uit 1978 van Penelope Fitzgerald, speelt zich af in het rustige Engelse stadje Hardborough, ver van alle sociale en seksuele revoluties die plaatsvinden in de steden.