Rob Wiche geeft toe dat we noch het determinisme, noch het bestaan van een vrije wil kunnen bewijzen. Maar dat we rationele wezens zijn, staat buiten kijf en die ratio kunnen we gebruiken om morele wetten te begrijpen. Essentieel is voor Wiche dat een mens een ‘voldoende vrije wil’ heeft, ‘als en alleen als je een handeling willens en wetens verricht’. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Rond de tafel zitten Erasmus, Montaigne, Darwin, Tsjechov en Camus. Ze zijn allemaal in het vagevuur terechtgekomen. Net zoals de meeste mensen zijn ze immers te goed voor de hel en te slecht voor de hemel. Om de tijd te korten voor ze het paradijs binnentreden voeren ze discussies over hoogmoed, afgunst, boosheid, luiheid, gierigheid en lust. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Van Snajder las ik eerder het onvergetelijke De reparatie van de wereld en met dit De engel van het verdwijnen schreef hij opnieuw een magistrale roman. Een roman die wordt bevolkt door fictieve figuren als Anda, Gavranic, Magus en Magda maar evenzeer komen we een groot aantal figuranten tegen die we al in de geschiedenisboeken hebben leren kennen. Recensie door Enno Nuy.
Elsbeth Etty schreef een heerlijke biografie waarin Hugo Brandt Corstius volop tot leven komt. Zij gaat niets uit de weg en benoemt ook alle ongemakkelijkheden in ‘s mans karakter zonder daar een oordeel aan te koppelen. Ja, die Piet Grijs was me er eentje! Hij wordt node gemist, juist in deze tijd. Vergeleken bij ons huidig kabinet waren de kabinetten van Lubbers ongevaarlijke dameskransjes. Recensie door Enno Nuy.
De Britse historicus Richard J. Evans stelt al op de eerste pagina van zijn lijvig boek vast dat de democratie overal ter wereld enorm onder druk is komen te staan vanaf het begin van de 21ste eeuw. Reden genoeg om nog eens nauwkeurig en gedetailleerd naar die enorme tragedie te kijken: het Derde Rijk van Hitler. Wat voor mensen waren dat, die nazi’s, wat dreef hen, wat gebeurde er toch met hun morele kompas? Recensie door Enno Nuy.
Koen Schoors schreef een verfrissend, enthousiasmerend en bijzonder nuttig boek dat politici, bedrijven, maar ook vakbonden er moet toe aanzetten om op lange termijn te denken. De implementatie van veel van zijn voorstellen – waarbij hij heilige huisjes niet ontziet – zal natuurlijk op veel tegenkanting stuiten, maar ze zijn noodzakelijk voor de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Wat opvalt in deze studie van Moller is de wijdverbreide belangstelling voor de sterrenkunde, veelal in combinatie met wiskunde. Dergelijk enthousiasme voor het universum heeft zich bij mijn weten sinds die 16de-eeuw nooit meer voorgedaan. Die belangstelling had zonder enige twijfel van doen met de zienswijze van Copernicus die uitging van een heliocentrische opvatting van het heelal. Recensie door Enno Nuy.
De democratie garandeert essentiële vrijheden, zoals de vrijheid van vergadering en meningsuiting, de tolerantie en het kiesrecht. Maar juist daar ligt het gevaar dat dit kan leiden tot het tegendeel van de democratie en de rechtsstaat. Zeker in tijden van economische en sociale en onzekerheid, wanneer men de vrije meningsuiting, tolerantie en kiesrecht misbruikt om de democratie te ondermijnen. Recensie door Dirk Verhofstadt.
“De Jodenvervolging werd in heel Europa geaccepteerd, ja zelfs gebillijkt door de bevolking, met inbegrip van de intellectuele elite en nog het meest door de christelijke kerken,” aldus Saul Friedländer. Een sleutelzin staat op bladzijde 196 wanneer de auteur stelt dat de moordzucht tegen de Joden zo manifest in de lucht hing dat niemand er omheen kon kijken. Recensie door Dirk Verhofstadt.
De wereld verandert in een razend tempo. In deze tijden van technologische vooruitgang, sociale fragmentatie en globale uitdagingen, dringt zich een vraag op: hoe waarborgen we vrijheid zonder de cohesie van onze samenleving te verliezen? In mijn nieuw essay Pleidooi voor Moderne Vrijheid: Verantwoordelijk Individualisme in een Inclusieve Maatschappij bied ik een verfrissende en diepgaande kijk op deze cruciale kwestie.
Trump belooft extra importtarieven in te voeren om de Amerikaanse industrie te beschermen. Hij wil verminderde belastingen voor ondernemers. De uitdrijving van miljoenen illegale immigranten. En een verregaande deregulering van het bedrijfsleven en de financiële sector. Dat zijn de vier pijlers van zijn economisch programma. We zullen er economisch allen mee verliezen.
Over het het getto van Lódz, het tweede grootste na dat van Warschau, schreef Steve Sam-Senberg het boek De onzaligen van Lódz. Net zoals Jonathan Littell in De welwillenden en Laurent Binet in Himmlers hersenen heten Heyndrich gaat het om een roman die dicht aanleunt bij de werkelijkheid. Het getto van Lódz en de protagonisten die de auteur beschrijft hebben werkelijk bestaan Onder hen de tragische Joodse leider Chaim Rumkowski, de autoritaire maar tragische voorzitter van de Judenrat. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Trump liegt en bedriegt, pleegt zelfs hoogverraad maar hij komt overal mee weg. Zijn electoraat is bereid elk gedrag van hem te accepteren, zijn partij bestaat slechts uit lafhartige jaknikkers en hij werd pardoes opnieuw tot president gekozen. Ik kan slechts vaststellen dat de checks and balances in de VS zoek zijn geraakt en ik vrees dat het heel lang gaat duren voor die weer teruggevonden worden. Recensie door Enno Nuy.
Vrijheid komt te voet en gaat te paard. Kamala Harris pleit voor een Amerika waarin vrijheid, verantwoordelijkheid en respect voor de ander centraal staan, gericht op rechtvaardigheid en inclusiviteit. Donald Trump staat voor een ‘vrijheid’ die selectief en polariserend werkt, gericht op controle en uitsluiting. Voor hem is vrijheid geen universeel recht, maar een voorrecht voor enkelen.
Steeds meer wetenschappers stellen dat planten intelligente wezens zijn, in de zin dat ze informatie kunnen verwerken en weloverwogen beslissingen kunnen nemen. Deze wetenschappers hebben zich verenigd in de Society of Plant Signaling and Behaviour. Planten hebben dan wel geen hersens of zenuwcellen, maar twee van de meest voorkomende neurotransmitters in dierlijke hersenen komen ook in planten voor: glutamaat en glycine.
In zijn boek Van kinderwieg tot soldatengraf. Onderwijs en indoctrinatie in Hitlers Duitsland geeft de Nederlandse publicist Kevin Prenger een indringend beeld van de manier en de schaal waarop de Duitse jongeren op scholen en universiteiten, in de Hitlerjugend en de Bund Deutscher Mädel, werden gehersenspoeld en klaargemaakt om zich als toekomstige soldaten en moeders volledig ten dienste te stellen van de Führer. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Ik stoor me aan Stine Jensen als ze gerespecteerde atheïsten voor brulapen uitmaakt. En theologen moeten, maar voor eigen parochie preken, ik kan niets met hun onwetenschappelijke geleuter. Laten we gewoon met elkaar in gesprek blijven en niet al te bang zijn voor die rare stigmatisering door anderen. Zelf ben ik al ruim 25 jaar in gesprek met een goede vriend, hij gelovig, ik atheïst. We zijn elkaar in die 25 jaar geen millimeter nader gekomen! Maar we zijn nog steeds goede vrienden, het kan dus wel.
In De kampen. Geschiedenis van de concentratiekampen in Europa tijdens WOII bespreekt de Belgische historica Annemie Reyntjens de oprichting, de werking, de specificiteit, de bevrijding en het memoriaal van de belangrijkste kampen waar de gevangenen dwangarbeid moesten verrichten en/of vermoord werden. Wel staan er fouten in en ontbreken er een bibliografie en bronvermeldingen. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Verantwoordelijk individualisme, toegepast op het tijdperk van Artificiële Intelligentie, zorgt ervoor dat de mens centraal staat. Zo kunnen we een samenleving opbouwen waarin de technologie in dienst staat van vrijheid, verantwoordelijkheid en innovatie, met respect voor onze fundamentele rechten. Het is door het ontwikkelen van kritische en autonome individuen dat we voordeel kunnen halen uit AI en tegelijk een inclusieve samenleving kunnen uitbouwen.
