Het kan wel! Armoede hoeft niet - Peter Singer

Singer grijpt de lezer bij de keel. ‘Staat er een flesje mineraalwater naast u op tafel terwijl u dit leest?’, zo vraagt hij. Als dat het geval is dan hebt u geld teveel want u kunt evengoed veilig leidingwater uit de kraan drinken, en dat geld zou goed van pas komen voor de één miljard mensen die elke dag moeten rondkomen met een bedrag dat lager is dan het blikje frisdrank of water dat naast u staat. De auteur wil de lezer aanzetten om ‘na te denken over onze verplichtingen aan mensen die in extreme armoede leven’. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Vrijheid is vooruitgang - Amartya Sen

De Indische Nobelprijswinnaar voor Economie Amartya Sen is een hartstochtelijk voorstander van de vrijheid als oplossing voor tal van maatschappelijke problemen. Hij gelooft oprecht dat een zo groot mogelijke persoonlijke vrijheid kan bijdragen tot een betere samenleving. De vrijheid van handelen en ondernemen, die door etatisten worden beschouwd als de oorzaken van menselijke ellende, zijn voor hem juist de voorwaarden om niet te vervallen in een nieuwe vorm van onvrijheid en slavernij. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Verantwoordelijkheid en oordeel - Hannah Arendt

Is moreel gedrag vanzelfsprekend? Hannah Arendt verwerpt het en wijst terecht naar de morele ineenstorting in nazi-Duitsland waar zelfs het gebod ‘Gij zult niet doden’ finaal werd omgekeerd tot ‘Gij zult doden’. Bij morele overwegingen over zijn gedrag kan de mens alleen bij zichzelf te rade gaan. Moreel gedrag heeft niets te maken met gehoorzaamheid aan welke wet dan ook die wordt opgelegd. Misdaden blijven misdaden, ook al worden ze door een regering gewettigd, aldus Arendt. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Hoofddoek en maagdenvlies - Mona Eltahawy

Eltahawy, die geboren werd in Egypte, nadien verhuisde naar Londen en daarna terechtkwam in Saoedi-Arabië, droeg zelf jarenlang doelbewust een hoofddoek, maar deed hem uiteindelijk af uit woede voor het hypocriete en misogyne gedrag van zoveel moslimmannen die er enkel op uit zijn hun machtspositie te vrijwaren. ‘Wij Arabische vrouwen leven in een cultuur die fundamenteel vijandig tegenover ons staat en wordt beheerst door mannen die alleen maar minachting voor ons voelen,’ zo schrijft ze. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Vooruitgang - Johan Norberg

Johan Norberg schrijft tegen het doemdenken in. Zijn boodschap is radicaal positief. We hebben als homo sapiens meer vooruitgang geboekt in de afgelopen 100 jaar dan in de eerste 100.000 jaar van de menselijke geschiedenis. De afgelopen 25 jaar hebben elke dag 285.000 meer mensen toegang gekregen tot veilig water en in de afgelopen 50 jaar is de armoede in de wereld meer afgenomen dan in de voorgaande 500 jaar. Nagenoeg alles staat er opmerkelijk beter voor dan ooit het geval is geweest. Recensie door Dirk Verhofstadt.

The Making Of - Ann Meskens

Over de kenmerken, het belang en de betekenis van hedendaagse – vooral plastische – kunst schreef de Vlaamse filosofe en Tati-gepassioneerde Ann Meskens het opmerkelijke boek The making Of. Gedurende twee jaar was ze gastschrijver aan de Amsterdamse Gerrit Rietveld Academie, de meest gerenommeerde hogeschool voor beeldende kunst met bijna de helft studenten die uit het buitenland komen die er les krijgen van zowat 200 docenten, kunstenaars, filosofen en ontwerpers. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Kijken naar de pijn van anderen - Susan Sontag

Elke dag worden we overspoeld met beelden over oorlog, geweld en terreur. Wat doet die dagelijkse portie wreedheid en verschrikking met ons? Worden we erdoor beïnvloed? Krijgen we een afkeer voor geweld? Of leidt het juist naar wraak? In haar boek Kijken naar de pijn van anderen maakt Susan Sontag duidelijk hoe beelden kunnen aanzetten wraak of gène en bespreekt ze bekende afbeeldingen van wreedheden, van de schilderijen van Goya tot de beelden van 9/11. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Wereldrijk voor een dag - Amy Chua

In Wereldrijk voor een dag beschrijft Amy Chua een reeks overeenkomsten tussen het Perzische en Romeinse imperium, de Chinese Tangdynastie, het Mongoolse, Nederlandse en Britse rijk, en de VS. Elk op zich zijn deze grootmachten er in de loop van de geschiedenis in geslaagd een groot deel van de wereld te onderwerpen of hun zienswijzen op te leggen. De meest opvallende gelijkenis was hun strategische tolerantie en hun vermogen om het talent van hun rivalen aan te trekken en in dienst te stellen van zichzelf. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Kosmopoliet & Krottenwijk - Ralf Bodelier

Steeds meer mensen, zeker in het Westen, zijn bevreesd dat ze hun welvaart zullen verliezen. Daarom kiezen ze voor nationalisten en populisten die de illusie hoog houden dat we kunnen behouden wat we hebben. Vandaar ook het succes van partijen die ontwikkelingshulp verafschuwen als weggesmeten geld. Toch kan dit alleen maar een tijdelijke inzinking van het internationale geweten zijn. De toenemende interdependentie tussen staten, bedrijven en mensen zorgt voor steeds meer kosmopolitisme. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Identity and violence - Amartya Sen

Zoveel jaar geleden schreef Samuel Huntington The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order waarin hij wees op de spanning tussen beschavingen. In zijn nieuw boek Identity and violence maakt de Indische Nobelprijswinnaar Amartya Sen brandhout van deze visie. Mensen zijn niet lid van één bepaalde groep en hebben niet één specifieke en vastomlijnde identiteit. De opdeling en opsluiting van mensen in één specifieke identiteit leidt tot gevoelens van meerderwaardigheid en geweld. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Mijn broer bijvoorbeeld - Uwe Timm

Mijn broer bijvoorbeeld is een uiterst persoonlijke roman waarin Uwe Timm zich voor het eerst verdiept in de nationaal-socialistische tijd. Hij gaat de pijnlijke confrontatie aan met het dagboek van zijn in de Oekraïne gesneuvelde, zestien jaar oudere broer, Karl-Heinz die zich in 1942 als vrijwilliger bij de SS-Totenkopfdivisie aanmeldde en niet uit Rusland terugkeerde. Het is niet alleen een speurtocht naar de motieven van zijn oudere broer maar ook een poging om inzicht te krijgen in zijn eigen levensgeschiedenis. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Gesluierde vrijheid - Naema Tahir

Moslimmannen zullen dit boek aangrijpen om te verkondigen dat er geen druk bestaat, dat vrouwen zichzelf kunnen zijn, dat het Westen zich niet moet moeien met hun religieuze waarden. Dit boek verschaft hen een alibi. Tijd om daar tegen in te gaan. Mensenrechten zijn universeel en hebben voorrang op culturele en religieuze gebruiken. Het gelijkheidsprincipe tussen vrouwen en mannen verdraagt geen uitzonderingen. Want juist in die uitzonderingen zit de kiem voor onderdrukking. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Tussen burgerpak en blauwe kiel - Guy Schrans

“Er bestaan tal van misverstanden over het liberalisme. Voor sommigen is het een ander woord voor conservatisme, bourgeois, kapitalisme, egoïsme, onverschilligheid voor wie het moeilijk heeft, enz… De geschiedenis leert nochtans dat het liberalisme een progressieve en optimistische beweging is die opkomt voor de vrijheid en de zelfbeschikking van alle mensen, voor gelijke kansen, sociale rechtvaardigheid en mensenrechten,” schrijft prof. em. Guy Schrans in Tussen burgerpak en blauwe kiel. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Van het socialisme, de dingen die voorbijgaan - Willem Melching

Gedurende meer dan vier decennia gold de DDR, het vroegere Oost-Duitsland, als een van de meest succesvolle staten onder het communistische imperium van de Sovjet-Unie. Haar leiders beweerden dat het land in de eindfase zat van de socialistische ontwikkeling waarin alle mensen gelijk waren. In 1989 was de verbijstering dan ook groot toen de heilstaat binnen enkele maanden compleet ten onder ging en de realiteit aan het licht kwam. Het leven van de doorsnee burgers werd er geterroriseerd door de Stasi. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Doodlopende hulp - Dambisa Moyo

Ondanks de 1 biljoen dollar hulp die de voorbije 50 jaar werd gegeven door rijke landen aan Afrika, is het continent nog steeds arm. Sterker nog, volgens Dambisa Moyo zijn Afrikaanse landen juist arm vanwege al deze hulp. Ontwikkelingshulp heeft de armen armer gemaakt en staat economische groei in de weg. Het doodt de creativiteit, vernietigt lokale economieën en maakt het voor corrupte leiders eenvoudig om niet te moeten optreden. Hulp zorgt voor corruptie, marktverstoring en nog meer armoede. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De toekomst van vrijheid - Fareed Zakaria

De toekomst van vrijheid van Fareed Zakaria is een sleutelwerk dat heel wat belangstelling en controverses zal oproepen. Zakaria heeft het over de democratie als ideaalbeeld van onze moderne tijd. De auteur toont aan dat de democratie echter ook belangrijke schaduwkanten kent. Volgens hem is democratie geworteld in de economie en cultuur en als dat niet het geval is dan leidt het evengoed tot chaos en terreur. In bepaalde omstandigheden doet en democratie meer kwaad dan goed. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De natuurlijke historie van de verwoesting - W.G. Sebald

De verwoesting van de Duitse steden tijdens de Tweede Wereldoorlog was gigantisch. Opvallend is dat er in de Duitse literatuur over die bombardementen vrijwel niets terug te vinden is. De Duitse hoogleraar W.G. Sebald ergert zich over het collectieve stilzwijgen erover. Blijkbaar rust er een soort taboe over dit onderwerp en wordt de verwoesting van Duitsland niet gezien als het einde van een collectieve aberratie maar als een voorwaarde en het begin van de succesvolle wederopbouw, het Wirtschaftswunder. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Medea en ik - Feline Minne

Wie in dit boek begint, kan niet anders dan het in één ruk uitlezen. Het tempo ligt hoog, het ritme is staccatissimo en de stijl is rauw, nu en dan hilarisch maar heel vaak donker en ontroerend. Het wordt al snel duidelijk dat Feline iets van haar af wil schrijven, een hoofdstuk van haar leven wil eindigen, komaf wil maken met een kinderjeugd die dat eigenlijk nooit geweest is. Medea en ik is geen vrolijke roman, maar een bitter authentiek levensverhaal die de lezer naar de keel grijpt. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Het seculiere experiment - Hans Boutellier

‘In het samenleven zonder God toont de westerse samenleving een enorme veerkracht. Het is geen zooitje geworden,’ schrijft Boutellier. Dat betekent dat de stelling ‘Als God niet bestaat dan is alles geoorloofd’ van Dostojevski niet opgaat. Met de terreurdaden door radicale islamieten in naam van Allah moet men eerder de stelling van Michel Onfray onderschrijven, namelijk ‘Omdat God bestaat is alles toegestaan’. Religie leidt niet tot een harmonieuze samenleving, maar juist tot verdeeldheid. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Illusies voor gevorderden - Maarten Boudry

Ervan overtuigd zijn dat New York de hoofdstad van de VS is, is weinig of niet schadelijk, maar gewoon een denkfout of misvatting. Maar andere overtuigingen kunnen heel gevaarlijk zijn zoals de Getuige van Jehova die op basis van de Bijbel overtuigd is dat een (noodzakelijke) bloedtransfusie verboden is. “Wie je absurditeiten kunt wijsmaken, kun je ook wreedheden doen begaan,” zo citeert de auteur Voltaire in het hoofdstuk over het gevaar van luchtkastelen zoals religies. Recensie door Dirk Verhofstadt.