De open samenleving en haar vijanden - Karl Popper

De open samenleving en haar vijanden van de Oostenrijks-Britse filosoof Karl Raimund Popper wordt algemeen beschouwd als een sleutelwerk in de wereldgeschiedenis. Volgens de Britse krant The Times is het ‘een van de belangrijkste boeken van de eeuw’ en Bertrand Russell noemde het ‘een werk van het allergrootste belang, dat gelezen moet worden vanwege de meesterlijke kritiek op de vijanden van de democratie van vroeger en nu’. In meer dan 800 bladzijden opent Popper een regelrechte aanval op de ideeën van Plato, Hegel en Marx

Pleidooi voor de rechten van de vrouw - Mary Wollstonecraft

Eeuwenlang werd de vrouw behandeld als een stuk eigendom van de man, eerst van de vader, nadien van de echtgenoot en later zelfs van de zonen. Pas tijdens de Verlichting kwamen er stemmen op om mannen en vrouwen een gelijkwaardige status toe te kennen. Denkers als Condorcet, Thomas Paine en Cesare Beccaria zetten de eerste stappen om vrouwen gelijke rechten toe te kennen. Maar de eerste echte feministe was Mary Wollstonecraft met haar Pleidooi voor de rechten van de vrouw. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Pleidooi voor een volks liberalisme - Maarten De Bousser

Liberalen hebben het meeste baat bij functionerende instellingen. Het is dan ook logisch dat zij het grootste slachtoffer zijn van het instorten van deze instituties. Dat liberale partijen alsnog hun heil zoeken in allerlei sociale media-strategieën is triest. Het toont de wanhoop en de gespannen verhouding met waarheid en realiteit. Eerder dan manieren te zoeken om deze vitale instellingen te beschermen, worden liberale partijen op deze manier zelf mee verantwoordelijk voor de destructie ervan.

Een lange golf van inflatie die er niet kwam – Paul De Grauwe

Toen de inflatie exact een jaar geleden boven de 10 procent uitsteeg, was het doemdenken bij vele economen ‘de rigueur’. De inflatie zou hoog blijven voor een lange periode, en de centrale banken zouden die hoge inflatie slechts kunnen uitroeien door een diepe recessie uit te lokken. En dan nog zou het lang duren. Een jaar later is de inflatie als een pudding ineengezakt.

Een klein detail – Adania Shibli

Shibli schrijft in spaarzame zinnen, ze schrijft meer niet dan wel en toch is het alsof je de ik-persoon heel dicht op de huid kunt volgen, aan kunt voelen. Uiterst sober proza maar van een enorme zeggingskracht. Dit is een boek dat pijn doet omdat het je van de eerste tot de laatste bladzijde confronteert met het menselijk onvermogen. Shibli klaagt aan zonder aan te klagen. Zij schreef een verhaal dat tot nederigheid dwingt. Een indrukwekkend boek. Recensie door Enno Nuy.

Democratie onder druk - Bert Cornelis

Het voortdurend beschimpen van de parlementaire democratie, vooral door extremistische politici, het politieke discours herleiden tot een argeloos en kinderachtig spel heeft in de jaren dertig tot oorlog en verderf geleid. We zijn beducht om dergelijke vergelijkingen te maken, maar het boek van Jähner Hoogteroes over het onstuimige Interbellum in Duitsland is een ware “eyeopener”. We hebben bekwame politici nodig die op een geloofwaardige en integere manier de democratische instellingen verdedigen, tegen alle extremen in.

Maarten van Rossem – Laurens Bluekens

Dat Van Rossem humanist is – ook al labelt hij zichzelf niet zo – moge duidelijk zijn: hij is voor democratie, voor vrijheid, tegen de monarchie, voor wetenschap, voor de verzorgingsstaat en hij is atheïst. Zijn humanisme blijkt uit een opmerking als: ‘Als ik met één voornemen mijn volwassen leven begonnen ben, dan is het toch wel om mijn kinderen nooit, onder geen enkele omstandigheid, te slaan.’ Religies vindt hij ‘een soort complottheorie’ en het idee van een hemel ‘krankjorum en volstrekt infantiel’. Recensie door Floris van den Berg.

Ontvlechting tussen kerk en staat - Alain Vannieuwenburg

De reeks Godvergeten zorgt niet enkel voor verontwaardiging en afschuw. Deze reeks draagt ook bij tot het herschrijven van de geschiedenis van de instelling die de Rooms-Katholieke Kerk is en nodigt uit om de verregaande prerogatieven en de genereuze financiering ervan kritisch te onderzoeken. België houdt echter halsstarrig vast aan het bestaande systeem. Buurlanden hebben reeds lang komaf gemaakt met het gedateerde afsprakenpakket. Ik neem het Groothertogdom Luxemburg hier als voorbeeld.

Oorlog - Louis-Ferdinand Céline

Onlangs, in 2021, zijn in Frankrijk niet eerder gepubliceerde teksten van Céline opgedoken. Céline heeft altijd volgehouden dat er nog teksten van hem zouden moeten zijn maar dat die gestolen waren. Men twijfelt sterk aan de juistheid van die bewering. Hoe het ook zij, het eerste deel van die documenten is nu gepubliceerd onder de titel Oorlog. Recensie door Enno Nuy.

Drie mythes rond begroting en overheidsschuld – Paul De Grauwe

Sinds ik economie studeer, en dat is al een halve eeuw, heb ik het niet anders geweten. Begrotingstekorten zijn te hoog, de overheidsschuld is onhoudbaar. Als we niet snel optreden gaan we recht naar de afgrond. Die waarschuwingen van politici (in oppositie) en van nogal wat economen hoor ik al decennialang. We wachten nog altijd op dit vreselijke moment dat alles in elkaar stort. Dit permanente doemdenken over de begroting en de overheidsschuld heeft veel te maken met een aantal mythes rond begroting en overheidsschuld. Ik zet ze op een rijtje.

De Vlaamse propagandamachine tegen seksuele voorlichting– Eva Vanhoorne

Hoewel er de voorbije weken al enkele keren beschreven is hoe actieve propaganda op basis van desinformatie en angstzaaierij de protesten tegen Evras in Franstalig België bijna letterlijk van brandstof hebben voorzien, is nog niet beschreven hoe ook in Vlaanderen Sensoa op precies dezelfde manier steeds nadrukkelijker onder vuur wordt genomen. Figuurlijk althans. Of toch vooralsnog…

Schaf het biechtgeheim voor zware misdrijven af - Dirk Verhofstadt

Dirk Verhofstadt, moraalfilosoof aan de UGent, laakt het getreuzel van de kerk om de geheimhoudingsplicht voor biechtvaders af te schaffen. Hij wil het biechtgeheim voor zware misdrijven als seksueel misbruik op minderjarigen dringend zien verdwijnen: ‘Nu gebruiken daders, zoals Vangheluwe die naar eigen zeggen “regelmatig te biecht ging”, dit vaak om met zichzelf in het reine te komen, waarna ze opnieuw aan de slag kunnen gaan.’

Sonderbehandlung – Filip Müller

Sonderbehandlung, eufemisme voor vernietiging. Filip Müller, jood van geboorte, kwam in 1942 terecht in de ovens van Auschwitz en werkte daar tweeëneenhalf jaar. Omdat hij Geheimnisträger was had hij gedood moeten worden maar hij overleefde niet alleen deze hel maar ook de dodenmarsen aan het einde van de oorlog. Al in de allereerste alinea’s van dit onvoorstelbare boek belanden we in de meest verschrikkelijke geweldsorgieën van de nazi’s. Recensie door Enno Nuy.

Dit volk heeft zijn god op aarde – Diverse auteurs

In de achterliggende eeuwen kregen de Russen één keer de gelegenheid democratie te proeven. Maar Gorbatsjov werd prompt ingewisseld voor de vermakelijke malloot Jeltsin die niets beters wist te verzinnen dan de weg te bereiden voor Poetin die met de grootst mogelijke haast door de Russen op het schild werd gehesen. Poetin herschreef eigenhandig de Russische geschiedenis en viel prompt zijn buurlanden binnen. Recensie door Enno Nuy.

Tijd – Colin Stuart

De pijl van de tijd gaat altijd van het nu naar morgen, nooit achteruit. Van een gebied met een lage entropie naar een gebied met een hoge entropie, zoals de Tweede Wet van de Thermodynamica ons leert. Orde wordt altijd minder en daardoor wijst de pijl van de tijd naar de toekomst. Ook het heelal zal een maximale wanorde bereiken, er is dan geen energie meer, geen sterren, geen planeten, geen leven meer. Recensie door Enno Nuy.

Maak een einde aan kerkelijke doofpotten - Maarten Boudry en Dirk Verhofstadt

Laten we hopen dat dankzij het programma Godvergeten eindelijk een einde komt aan alle vormen van zwijgplicht, doofpotten, biechtgeheimen en kerkelijke rechtbanken, die enkel dienen om het imago van de kerk te beschermen. En dat de slachtoffers van seksueel misbruik en hun nabestaanden een gepaste schadevergoeding krijgen voor het leed dat hen binnen de muren van de kerk en andere religieuze instellingen werd aangedaan.

Boekverbrandingen zijn nazi-praktijken – Enno Nuy

Ik zou nooit een boek willen verbranden, ook Mein Kampf niet. Als er iets is dat helemaal niets van doen heeft met de vrijheid van meningsuiting dan zijn het wel boekverbrandingen. Boekverbrandingen zijn zelfs een regelrechte aanval op de vrijheid van meningsuiting. Het zijn nazipraktijken. Mensen die de koran willen verbranden zijn politieke avonturiers, oproerkraaiers, onverlaten, blindgangers en publiciteitszoekers.

Het mysterie van de tijd – Carlo Rovelli

Voor wie niet is ingewijd in de natuurkunde, en dat geldt zeer beslist voor mij, is dit geen eenvoudige kost maar als je geconcentreerd leest, laat Rovelli je een fascinerende wereld zien, ook de wereld waarin wij leven maar zo anders dan we gewend zijn. En dan wordt het ondanks de hoge mate van abstractie en de gecompliceerdheid van deze materie toch een schitterende leeservaring! Recensie door Enno Nuy.

De insectencrisis – Oliver Milman

De christendemocraten in Europa willen de toch al uitgeklede klimaatwetenschap van Timmermans laten sneuvelen. In Nederland doen de boeren hun uiterste best een klimaatakkoord te verijdelen. Het gevoel van urgentie bestaat gewoon niet. En dat is uitermate treurig omdat Milman laat zien dat we met relatief simpele ingrepen meer rekening kunnen houden met de natuur waardoor de insectenstand zich zou kunnen herstellen. Recensie door Enno Nuy.