Meer teksten — Liberales

Liberales is een onafhankelijke denktank binnen de Liberale Beweging, een collectief van kritisch liberaal geïnspireerde individuen die zich tot doel stellen in dialoog te gaan en kennis, inzicht en informatie te verwerven en te verspreiden in een streven naar een meer liberale samenleving.

Teksten

We aaien ze, we haten ze, we eten ze - Hal Herzog

Sep 23

Sep 23 We aaien ze, we haten ze, we eten ze - Hal Herzog

Een consequente ethiek met betrekking tot dieren is niet eenvoudig, zo blijkt uit We aaien ze, we haten ze, we eten ze van de Amerikaanse psycholoog Hal Herzog. Hij bestudeerde de relaties tussen mens en dier, en ontrafelt op een overtuigende manier onze vaak tegenstrijdige attitudes tegenover andere levende wezens die we soms koesteren en liefhebben, maar ook vrezen, doden en opeten. Zo bezitten miljoenen mensen een huisdier die ze met de beste zorgen behandelen, maar tegelijk eten ze massa’s vlees. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Het verbod vlees te eten - Desiderius Erasmus

Sep 22

Sep 22 Het verbod vlees te eten - Desiderius Erasmus

De praktijk van het vasten en van het verbod om vlees te eten was eeuwenlang een gebruik binnen de katholieke kerk. Dit werd niet alleen opgelegd door het canonieke bepalingen maar kon ook uitgebreid worden door bisschoppen binnen hun bisdom. In zijn traktaat Het verbod vlees te eten verzette Erasmus zich tegen die uitgebreide regelgeving van de kerk, in het bijzonder het verbod om gedurende 150 dagen van het kerkelijk jaar vlees te eten. Zijn pleidooi om dit verbod af te zwakken was niet zonder eigenbelang. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De Patagonische haas - Claude Lanzmann

Sep 21

Sep 21 De Patagonische haas - Claude Lanzmann

Het meest pakkende handelt over de uitroeiing van zes miljoen Joden. Shoah is een film geworden van meer dan negen uren waarin slachtoffers en daders getuigen over wat ze gezien en meegemaakt hebben. Daarin legt hij vooral nadruk op de vernietigingskampen die door de nazi’s quasi totaal vernietigd werden, in een poging om hun wandaden compleet uit te wissen. Het gaat om Chelmno, Belzec, Majdanek, Sobibor en Treblinka die maar door enkelingen overleefd werden. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Jan Terlouw' - Joep Boerboom

Sep 19

Sep 19 Jan Terlouw' - Joep Boerboom

In 2016 verscheen het boek Jan Terlouw. Jeugdboekenheld op het Binnenhof van de biograaf Joep Boerman. Die slaagde erin om aan de hand van gesprekken met Terlouw zelf, zijn familieleden, kennissen en partijgenoten, een goed beeld te scheppen van de staatsman en van de tijdsgeest waarin hij actief was als wetenschapper, jeugdromanschrijver en politicus. Boerman begint bij de Hongerwinter van 1944 en 1945, het laatste jaar van de oorlog, die veel indruk maakte op Jan Terlouw. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Het land van aankomst - Paul Scheffer

Sep 18

Sep 18 Het land van aankomst - Paul Scheffer

Het idee van ‘integratie met behoud van de eigen identiteit’ is voorgoed verleden tijd. Waar het om gaat, is de aanvaarding van gemeenschappelijke waarden. Het plaatst de nieuwkomers voor een cruciale keuze: of ze proberen deel te worden van de ontvangende samenleving, maar dan corrumperen bijvoorbeeld moslims hun geloof, of ze blijven zuiver in de leer. Volgens Paul Scheffer zou het helpen als ‘een meer liberale islam voet aan de grond zou krijgen’. In elk geval moet de secularisatie worden voltooid. Recensie door Dirk Verhofstadt.

The Discovery of Chance - Aileen Kelly

Sep 17

Sep 17 The Discovery of Chance - Aileen Kelly

Met Mill, zo stelt Kelly, bevond Herzen zich zo op een “verlaten kust”. Toch was dat individualisme niet Herzens eindpunt. Hij toonde de bereidheid zich te scharen achter een nieuwe vlag, die van het socialisme, zij het een zeer specifieke, Slavische vorm, een ‘commune-socialisme, dat in aanloop naar de revoluties van 1848 de kant van de boeren, arbeiders en kleine producenten koos, een socialisme niet geheel onvergelijkbaar met dat van de Brit Robert Owen. Recensie door Daniël Boomsma.

Mens, een ding - Vladimir Majakovski

Sep 17

Sep 17 Mens, een ding - Vladimir Majakovski

Vladimir Majakovski en Nizametdin Achmetov waren twee Russische schrijvers die in conflict kwamen met het Sovjetregime. Majakovski, een van de grootste Russische dichters, was aanvankelijk enthousiast over de revolutie maar pleegde nadien ontgoocheld zelfmoord. Achmetov viel na de Tweede Wereldoorlogoorlog in ongenade bij de machthebbers en werd opgesloten. Wie hun leven doorneemt beseft hoe erg intellectuelen te lijden hadden onder het bewind van totalitaire leiders. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Geschiedenis en utopie - E.M. Cioran

Sep 16

Sep 16 Geschiedenis en utopie - E.M. Cioran

In Geschiedenis en utopie analyseert de Roemeense filosoof Cioran de illusies die de wereld creëert om niet aan het heden te lijden: de nostalgie naar een imaginair paradijs in het verleden en de vlucht naar voren in een utopische toekomst. Cioran mag dan de noodzaak van deze ficties voor de gemiddelde mens onderschrijven, hij haalt ze ook weer even hard onderuit. Dat is typerend voor de auteur, een extreme dialecticus die nooit tot rust komt in een geruststellende conclusie. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Post Mortem - A.J. Dunning

Sep 15

Sep 15 Post Mortem - A.J. Dunning

Rond de tafel zitten Erasmus, Montaigne, Darwin, Tsjechov en Camus. Ze zijn allemaal in het vagevuur terecht gekomen. Net zoals de meeste mensen zijn ze immers te goed voor de hel en te slecht voor de hemel. Om de tijd te korten voor ze het paradijs binnentreden voeren ze discussies over hoogmoed, afgunst, boosheid, luiheid, gierigheid en lust. Soms komt een ervaringsdeskundige meespreken zoals Che Guevara, John Rockefeller, Pius XII en Marilyn Monroe. Daarop volgt een boeiend gesprek. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Himmlers hersens heten Heydrich - Laurent Binet

Sep 14

Sep 14 Himmlers hersens heten Heydrich - Laurent Binet

Binet geeft een goed inzicht hoe de moordmachine van de nazi’s langzaam maar zeker op gang kwam en welke belangrijke rol Heydrich daarin speelde. Naar verluidt was Hitler razend toen hij vernam dat zijn trouwe medestander vermoord was. Het toont aan dat Hitler een obsessionele drang had om alle Joden in de door hem bezette gebieden te liquideren, iets wat de medewerkers van Heydrich ook in belangrijke mate gedaan hebben. Als ‘eerbetoon’ aan Heydrich voerden de nazi’s de Endlösung nog verder op. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De catacombe van Molussië - Günther Anders

Sep 13

Sep 13 De catacombe van Molussië - Günther Anders

Het streven naar zuiverheid was de oorzaak van zoveel ellende. In combinatie met absolute macht vormt de idee van zuiverheid een dodelijke cocktail die we in de loop van de geschiedenis al meermaals hebben gezien. De zuiverheid van ras, van religie, van klasse, van kaste, van bloed en bodem heeft gezorgd voor oorlogen en genociden. In naam van de zuiverheid zijn miljoenen mensen vermoord en gefolterd. Anders heeft het al heel vroeg, nog voor de uitbarsting van de nazi-terreur aangevoeld en beschreven. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Napoleon - Bart Van Loo

Sep 12

Sep 12 Napoleon - Bart Van Loo

In 2014 herdachten we de tweehonderdste verjaardag van de slag van Waterloo die het einde betekende van de korte, maar hevige bewindsperiode van Napoleon Bonaparte, een van de meest fascinerende figuren uit de wereldgeschiedenis. Over Napoleon verschenen reeds talloze boeken, vaak hagiografisch, soms kritisch, maar zelden vernietigend. Het lijkt alsof de voormalige Consul en keizer onaantastbaar is, zeker in Frankrijk, waar hij nog steeds geëerd wordt als een groot staatsman. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Mijn leven - Marcel Reich-Ranicki

Sep 11

Sep 11 Mijn leven - Marcel Reich-Ranicki

Mijn leven is het levensverhaal van de Duitse literatuurcriticus Marcel Reich-Ranicki die in 1920 geboren werd in het Poolse Wloclawek in Polen uit een Poolse vader en een Duitse moeder. Zelf typeerde hij zich eens als 'een halve Pool, een halve Duitser en een hele jood', een combinatie die zijn ganse leven zou bepalen. Zijn ouders gaven hem de voornaam Marcel, een christelijke naam om hem te beschermen. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Botsende beschavingen - Samuel Huntington

Sep 10

Sep 10 Botsende beschavingen - Samuel Huntington

Wie de illusie zou koesteren dat de westerse liberale en democratische denkbeelden mondiaal kunnen worden opgelegd moet Botsende Beschavingen lezen. Aan de hand van cijfers en evoluties toont Huntington aan dat conflicten niet op politieke en ideologische basis worden uitgevochten maar wel op culturele, etnische en maatschappelijke gronden. “De illusie van harmonie aan het eind van de Koude Oorlog werd spoedig verstoord door om zich heen grijpende etnische conflicten en ‘etnische zuiveringen’.” Recensie door Dirk Verhofstadt.

Bardot, Fallaci, Houellebecq en Wilders - Paul Cliteur

Sep 8

Sep 8 Bardot, Fallaci, Houellebecq en Wilders - Paul Cliteur

‘Als hedendaagse natiestaten een consistent contraterrorismebeleid willen ontwikkelen, dan zullen ze moeten weten welke ideeën ze moeten bestrijden,’ aldus Cliteur. Veel van de oorzaken zijn te vinden in de letterlijke interpretatie van ‘heilige teksten’. Het islamisme is het probleem, en het wordt tijd dat we dat durven te erkennen. De argumentatie van Cliteur dat men Wilders niet had mogen veroordelen, betekent niet dat hij de ideeën van Wilders omarmt. En dat is juist de sterkte van zijn boek. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Bloemen der duisternis - Aharon Appelfeld

Sep 7

Sep 7 Bloemen der duisternis - Aharon Appelfeld

Vanaf de start van de Operatie Barbarossa in de zomer van 1941 werden de Joden systematisch vermoord. Ouders probeerden hun kinderen te verstoppen of mee te geven aan lokale boeren om ze, vaak voor veel geld, weg te stoppen voor de Duitse moordenaars en hun handlangers. Appelfeld verhaalt hoe een Joodse moeder wanhopig poogt zo’n boer te vinden voor haar zoon. Dat is niet eenvoudig want op het helpen van Joden staat de doodstraf en de boeren zelf ‘kennen geen naastenliefde maar worden gedreven door winstbejag’. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Ik niet - Joachim Fest

Sep 6

Sep 6 Ik niet - Joachim Fest

De vader van Joachim Fest heeft nooit toegegeven aan de totalitaire lokroepen die zoveel anderen hadden verleid. ‘De les van de nazi-jaren luidde voor mij: de heersende opinie weerstaan en er niet eens gevoelig voor zijn,’ schrijft Joachim Fest. Hieruit blijkt de innige overtuiging van zijn vader dat geen enkel totalitair systeem deugt. Het verhaal over zijn vader is in die zin een verademing omdat ze haaks staat op de talloze verhalen van Duitsers die zich conformeerden aan het nationaal socialisme. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De onvoltooide - Yasmine Allas

Sep 5

Sep 5 De onvoltooide - Yasmine Allas

De Nederlandse romanschrijfster van Somalische afkomst Yasmine Allas is het stadium van de autobiografie voorbij. Terwijl ze in haar vorige boek Een nagelaten verhaal nog gretig in haar persoonlijke verleden groef om haar verbeeldingskracht in te kleuren, laat ze nu al haar ankers los en beschrijft ze in De onvoltooide een compleet verzonnen liefdesverhaal tussen twee mensen die elkaar oprecht graag zien. Maar toch lukt het hen niet om tot een ware liefdesrelatie te komen. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Zijn we gék geworden - Alla Berkéwicz

Sep 4

Sep 4 Zijn we gék geworden - Alla Berkéwicz

Fundamentalisten hebben vijanden nodig. Dat is een centrale gedachte in het essay Zijn we gék geworden van de Duitse schrijftser Ulla Berkéwicz. Het is een bijzonder harde analyse van het hedendaagse fundamentalisme dat opgang maakt binnen de wereld van de drie monotheïstische godsdiensten. De wereld globaliseert, of we dat nu leuk vinden of niet, maar sinds 11 september zijn de wegen naar de toekomst uiteen gegaan. De profeten van het ‘ware’ geloof hebben opnieuw de macht in handen. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Badenheim 1939 - Aharon Appelfeld

Sep 3

Sep 3 Badenheim 1939 - Aharon Appelfeld

In het voorjaar 1939 bereidt Badenheim, een Oostenrijks vakantieoord, zich voor op het zomerseizoen. De bezoekers zijn joods en de kleine drama’s in het hotel maskeren een aanzwellende dreiging die de gasten niet onder ogen durven zien. Ze zijn zo bevangen door hun triviale, dagelijkse bezigheden dat ieder signaal van hun aanstaande noodlot aan hen voorbijgaat. Het zijn de laatste dagen in een wereld die kort daarna volledig ineen zal storten. Tot dan gaat alles zijn gewone gangetje. Recensie door Dirk Verhofstadt.