Als liberaal is mijn eerste reflex om het voluit op te nemen voor de liberale grondrechten die individuen en minderheden moeten beschermen tegen mogelijk misbruik door de staat en de meerderheid. Keer op keer stel ik vast dat het principe van onze liberale democratie onvoldoende bekend is. Dat die vrijheden, zoals vrijheid van meningsuiting, maar ook de vrijheid van religie en geweten, onvervreemdbaar zijn en dus niet door een democratische meerderheid bepaald worden.

Er zal altijd vraag zijn naar excellent onderwijs, en als de overheid dat niet verstrekt zullen kapitaalkrachtige mensen het zelf creëren. Laat ons Vlaanderen behoeden voor een gepolariseerd onderwijslandschap met dure, private en goede scholen, naast minder goed gefinancierd publiek onderwijs dat middelmaat ambieert. In zo’n samenleving zal het armere, maar getalenteerde kind weinig keuze hebben. We hebben in het Verenigde Koninkrijk en de Verenigde Staten gezien waar dat toe leidt.

De weg naar een meer liberale samenleving ligt niet uitgetekend en kent heel wat tegenstand. Dat betekent echter niet dat we bij de pakken moeten blijven zitten. Zoals Karl Popper ons voorhield, moeten we geen revolutie prediken, maar voortdurend kleine stappen zetten en verbeteringen doorvoeren die leiden tot meer zelfbeschikkingsrecht van elke mens. We moeten in de voetsporen treden van diegenen die, vaak op gevaar voor hun eigen leven, de kracht vonden om op te komen voor meer vrijheid en rechtvaardigheid.

Reeds twee volle jaren pleiten verschillende politieke en maatschappelijke partijen voor een herverdelende vermogens-en/of vermogenswinstbelasting. Tot voor kort was de vrees dat dergelijke maatregelen de middenklasse (opnieuw) zouden raken het voornaamste liberale tegenargument. In een poging nieuwe belastingen te weren gooide de Open VLD het vorige week over een andere boeg. Niet de vrees tot verdere fiscale middenklasse-kastijding was deze maal de liberale munitie, bij monde van voorzitter Rutten zelf was nu ‘gelijke kansen’ aan de beurt.

We weten dat een mens ongeduldig is, ook in zijn streven naar idealen. En toch. De mens, de Europeaan, zal geduld moeten hebben én moed, voor gedurfde politieke participatie die zich niet beperkt tot sporadisch stemmen. Het Brits referendum is een experiment 'fraught with danger' en zeker geen voorbeeld van een voorzichtige rationele stapsgewijze weg, maar anderzijds biedt ze ook de kans op een nieuw begin. Het Europese project is niet dood, maar verstikt in de droom van een snelle realisatie.

Nog niet zo lang geleden namen kinderen van elf of twaalf jaar niet eens deel aan de ramadan, zegt Jacky Goris – volgens de officiële islamvoorschriften zou dat ook niet nodig zijn. Maar sommige leerlingen zijn nu strenger voor zichzelf. Niet alleen schrappen ze eten en drinken tussen zonsopgang en zonsondergang, maar nemen ze ook andere, extreme houdingen aan. Sommigen willen niet meer zwemmen omdat de kans bestaat dat ze een slok water binnenkrijgen, of ze zien de muziekles als haram.

Meer gelijke kansen creëren door de inkomensongelijkheid te verminderen lijkt voor België niet de efficiëntste beleidsoptie. De inkomensongelijkheid is al laag, zonder hoge sociale mobiliteit. Om tot meer gelijke kansen te komen lijkt het beter meer te focussen op andere maatregelen voor de lage inkomensklassen. Naast de financiële focus, die uiteraard belangrijk blijft, moet men inzetten op ondersteuning zoals kwaliteitsvolle kinderopvang tegen zeer lage kosten voor lage inkomens en intensieve gezinsondersteuning aan huis.