All in Boeken
Hoewel dit boek in 1994 werd gepubliceerd en daarom niets bevat over het uitgebreide onderzoek dat sindsdien is verricht, is het nog steeds ongelooflijk waardevol en blijven de bibliografieën relevant en nuttig. De verkiezing van Donald Trump was voor mij aanleiding om het op mijn nachtkastje te leggen. De belangrijkste les die ik eruit heb getrokken, is dat we onze eigen belangen aan de kant moeten zetten en vroeg moeten samenwerken om het verzet vol te houden. Recensie door Gregg Brozeit.
Wat een prachtige biografie schreef Lieneke Frerichs. Zij bracht Nescio tot leven zonder daarmee af te doen aan zijn schrijverschap. Nescio schreef in de geest van zijn tijd: de mens ploetert voort en doet zijn best maar uiteindelijk is alles vergeefs, we waren er even en heel eventjes misschien koesterden we enige hoop maar aan het einde van de dag blijken we gewone stervelingen. Recensie door Enno Nuy.
De kernboodschap van Morin luidt dat de geschiedenis geen lineair, voorspelbaar traject volgt, maar een chaotisch proces is waarin ondenkbare en onvoorziene gebeurtenissen een cruciale rol spelen. Hij bekritiseert ons aangeboren verlangen naar zekerheid en benadrukt de noodzaak om het onverwachte te integreren in ons denken over de toekomst. Door te leren van het verleden kunnen we beter voorbereid zijn op de onzekerheden van morgen. Recensie door Marc De Bock.
Dagboek 1933 is een stevig boek. Niet allen door de omvang, ook door de inhoud. De concurrentie voor beste non-fiction boek in 2025 is scherp. Naast Onvoltooid Verleden. Spanje onder en na Franco van Vincent Scheltiens Ortigosa moet de geactualiseerde versie van Dagboek 1933. Het gevaar van extreemrechts van Dirk Verhofstadt zeker tot de genomineerden behoren. Recensie door Antifascista Siempre.
“Spot niet met je rivalen, weersta de drang om hen uit te dagen en, als je een overwinning op hen behaalt, stel je tevreden met het plezier van het succes, zonder je erop te beroemen in woorden of daden,” aldus Mazarin. Hier doemt voor mij het beeld op van de onbewogen Poetin die een bloemenkrans zou leggen aan het graf van zijn voormalige medestander Prigozjin, terwijl hij verklaart dat die mogelijks onder invloed van drank of drugs was. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Sophie en haar broer Hans werden de meest prominente gezichten van Die Weisse Rose, een verzetsgroep in het Derde Rijk die zich richtte op universiteitsstudenten in München. Ze drukten pamfletten en verspreidden deze clandestien door heel Duitsland. Nadat ze betrapt werden, werden ze ondervraagd, stonden ze voor een rechtbank onder leiding van de beruchte nazi-rechter Roland Freisler en werden op 22 februari 1943 met de guillotine geëxecuteerd. Recensie door Gregg Brozeit.
Boyds boek benadrukt de nabijheid tussen Groot-Brittannië en Duitsland en het relatieve gemak waarmee mensen uit de middenklasse in de jaren twintig en dertig nog konden reizen. Veel hedendaagse lezers zouden geschokt kunnen zijn door het aantal prominente Britse burgers dat niet alleen sympathiek stond tegenover het naziregime, maar het ook actief steunde, zelfs tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. Recensie door Gregg Brozeit.
Benhaddou ziet meerdere monsters, zoals sociale onrechtvaardigheid, ecologische ontwrichting, de waarheidscrisis, atomisering, technologische ontwikkelingen en de ondermijning van de democratie. Ik deel meerdere van zijn bezorgdheden. Zijn verklaring ervoor niet. Volgens Benhaddou zijn de monsters het resultaat van het Verlichtings- en het Vooruitgangsdenken. Ik ben veeleer geneigd om ze te wijten aan een gebrek eraan. Recensie door Johan Braeckman.
In Nieuw-Zeeland werden in 2017 voor het eerst rechten toegekend aan een stromende, levende rivier. Een doorbraak die een sterk positief effect had op de natuurrechtenbeweging, aldus Macfarlane. Maar hier moet ik hem meteen, helaas, van repliek dienen. In ons land en elders worden betogers ten gunste van het klimaat zonder pardon gecriminaliseerd en wereldwijd is het klimaat inmiddels in het verdomhoekje terecht gekomen. Recensie door Enno Nuy.
Een belangrijk kenmerk van het historicisme is, volgens Popper, de wens om holistische en utopische oplossingen te bieden voor actuele problemen. De historicist wil de samenleving radicaal veranderen, alles uitroeien en helemaal opnieuw beginnen. En dit is precies wat er gebeurde in de 20ste eeuw, toen Hitler en Stalin dachten dat ze de historische wetten van (respectievelijk) ras en klasse moesten toepassen en een nieuwe, utopische samenleving in de praktijk moesten brengen – met alle gruwelijke gevolgen van dien. Recensie door Xander Niks.
In The Theory of Moral Sentiment stelt Smith zelfs dat elke samenleving die de veiligheid en het welzijn van al haar burgers bevordert, instituties moet creëren die sociale interacties reguleren – of ze nu politiek, economisch, cultureel of wat dan ook zijn – op zo'n manier dat ze diep resoneren met onze eigen aard en perfect in lijn zijn met een evenwicht tussen verschillende morele waarden: eigenbelang, belang van anderen en het algemeen belang. Recensie door Xander Niks.
In zijn meest interessante essays en gedichten, geschreven eind jaren 20 en begin jaren 30, speculeert de Duitse schrijver Kurt Tucholsky over hoe het rechtssysteem er in 1940 uit zal zien; ze zijn verbazingwekkend actueel. Zijn observatie, “Elke natie heeft de rechters die ze verdient” (“Jedes Volk hat die Richter, die es merit.”), zou best eens van toepassing kunnen zijn op de Verenigde Staten van vandaag in het tijdperk van Donald Trump. Recensie door Gregg Brozeit.
Rees pakt allerlei complexe en huiveringwekkende vragen direct aan, zoals: "Hoe kon de SS hun misdaden plegen?" en "Wat stelde gewone Duitsers in staat de wreedheden tegen Joden te tolereren?" Zijn antwoorden zijn gebaseerd op historisch onderzoek en psychologische inzichten. Rees gebruikt getuigenissen van voormalige nazi's en degenen die door het nazisysteem zijn gevormd om te laten zien hoe propaganda, gehoorzaamheid en ideologie samen het ondenkbare normaliseerden. Nancy Yager.
De mens is niet het centrum van het universum en is hier op aarde slechts een soort onder soorten, nu moeten we nog leren dat we integraal onderdeel van de natuur zijn, afhankelijk van en samenwerkend met alles om ons heen. Wij staan niet bovenaan enige piramide en het wordt hoog tijd dat wij zowel ons wereldbeeld als ons zelfbeeld durven te herzien. Ons psychogram moet nodig onder de loep genomen worden en we kunnen niet nederig genoeg zijn. Recensie door Enno Nuy.
Fosca, een Italiaanse edelman uit de 14de eeuw dronk een elixir dat hem van de dood bevrijdde, maar hem tot een eenzaam lot veroordeelde: “Ik leef, maar ik heb geen leven. Ik zal nooit sterven, maar ik heb geen toekomst. Ik ben niemand. Ik heb geen historie en geen gezicht.” Alle mensen zijn sterfelijk is schitterend omdat het de nadruk legt op het banale van het leven in de ruimere geschiedenis, maar beklemtoont ook het unieke van het leven tussen geboorte en dood. Recensie door Delphine.
Het hoofdpersonage, een gevangene in een Russisch werkkamp, staat op de rand van heel wat zaken: van zijn bestaan, zijn identiteit, zijn interacties met anderen, zijn vermogen om met elk moment van zijn leven om te gaan. Müllers verhaal is meer dan het verhaal van deze gevangene. Ademschommel is een microkosmos van wat miljoenen mensen in de tweede helft van de 20e eeuw hebben meegemaakt – en wat talloze anonieme personen nog steeds meemaken. Recensie door Gregg Brozeit.
Pius XII geloofde dat "er goede fascisten en slechte fascisten waren... Degenen die de prerogatieven van de kerk respecteerden, respect toonden voor de katholieke geestelijkheid en de middelen van de staat aanboden om de kerk te versterken, waren goed. Degenen die de invloed van de kerk bedreigden, haar institutionele activiteiten ondermijnden en haar eigendom en reputatie bedreigden, waren slecht." Kertzer schrijft: "Als moreel leider moet Pius XII als een mislukking worden beschouwd." Recensie door Gregg Brozeit.
Na het bombardement op Dresden verwijderde Klemperer alle Davidsterren van zijn kleren terwijl hij en Eva liepen in de richting van de Amerikaanse frontlinie. Ze trokken door Beieren, sliepen in schuren en af en toe bij oude vrienden. Toen de oorlog voorbij was, zwierven hij en Eva rond op zoek naar normaliteit, maar beseften dat ze naar huis wilden. Op 10 juni 1945 zetten ze voet aan wal in Dresden, klaar om hun leven als Duitsers weer op te bouwen. Recensie door Greg Brozeit.
Klemperer begreep de bedreiging die het nazisme voor hem als Jood en anderen zoals hem vormde. Hij besefte in april 1933 dat hij "nu... overgeleverd was aan een willekeurige macht". Binnen twee jaar werden de bedreigingen steeds tastbaarder: "Ik verwacht dat ons huisje op een dag in brand zal worden gestoken en ik doodgeslagen zal worden." Minder dan drie maanden nadat Hitler aan de macht kwam, was hij "bijna gewend aan de situatie van rechteloosheid". Recensie door Greg Brozeit.
Loobuyck weet op een zeer heldere en bevattelijke manier de oorzaken van het wij-zij-denken bloot te leggen en biedt door zijn inzichten over het combinatiedenken ook uitwegen om op een constructieve manier met tegenstellingen om te gaan. Het boek is doorspekt met talloze zeer herkenbare, goed gekozen voorbeelden die de theorie zeer toegankelijk maken voor een breed, geïnteresseerd publiek. Recensie door Eric Lancksweerdt.
