All in Essay

Een ideologisch kompas door Lawrence Vanhove

Binnen exact een maand zal de Liberale Partij een groot congres organiseren dat het orgelpunt moet worden van operatie Liberaal Vuur. Onze voorzitter houdt een vurig pleidooi om een nieuw paradigma voor de liberale partij te creëren. Dit houdt in dat men bij het amenderen moet zorgen dat iedere goedgekeurde stelling uiteindelijk ook een principe vooropstelt die de tand des tijds kan doorstaan.

Vrijheid en democratie – Dirk Verhofstadt

De tirannie van de meerderheid is altijd een afschrikwekkend beeld geweest voor liberale denkers. Ook John Stuart Mill zag dit in en waarschuwde ervoor dat in een democratie dwang kan uitgeoefend worden doordat meerderheden minderheden in hun vrijheden aantasten. In die zin is democratie nooit volledig verwezenlijkt, maar enkel een systeem om steeds opnieuw de rechten en vrijheden van het individu te beschermen en te bevestigen.

De canon van het sociaal contract - Hakan Sonmez

Volgens John Locke bestaat het sociaal contract uit twee onderdelen: een pactum unionis en een pactum subjectionis. Bij het tweede is de koning ook verantwoordelijk om de natuurlijke rechten van de burgers te beschermen. Als de vorst die natuurlijke rechten zelf zou schenden dan heeft het volk het morele recht om tegen de vorst in opstand te komen en de regeerders af te zetten. Het sociaal contract bij Locke is dus, in tegenstelling tot bij Hobbes, geen vrijgeleide aan de vorst om de rechten van de onderdanen op te heffen.

Vrijheid en plichten – Dirk Verhofstadt

De vrijheid is ondergeschikt aan de plicht om minderbedeelde bij te staan en te helpen. Hiermee is de grens tussen vrijheid en plichten glashelder. De vrijheid is absoluut, maar is geen excuus om mensen in nood te negeren. Dan heerst een ander principe dat sterker is dan de vrijheid. Ik verwijs hiervoor naar John Stuart Mill die het in On Liberty als volgt omschreef. “Niet alleen door zijn handelingen, maar ook door zijn nalatigheid kan iemand een ander leed doen, en in elk van beide gevallen draagt hij met recht de verantwoordelijkheid.”

Grote liberale vrouwen – Stephanie D’Hose

Liberalisme is in de eerste plaats een manier om de hele samenleving vooruit te duwen. Door kansen te geven aan wie er geen heeft, door de onrechtvaardigheden in het systeem te verhelpen, en door iedereen een stem te geven in het maatschappelijk debat. De historiek van de vrouwenrechten is een voorbeeld, maar ook een metafoor. Overal waar een mens omwille van afkomst, geslacht, geaardheid of huidskleur minder kansen krijgt om zichzelf te ontplooien dan iemand anders, zullen liberalen op de barricaden staan om dat recht te trekken.

Vaccinatie tegen het wappievirus – Floris van den Berg

De vraag die mij bezighoudt bij het lezen van Hoe koeien mensen redden is of dit boek wappies uit hun hol kan trekken of kan voorkomen dat mensen hun rationaliteit vrijwillig aan de wilgen hangen. De kans dat wappies door argumenten worden overtuigd, is klein. Wappie is een virus van de geest dat soms door de tijd in kracht vermindert waardoor mensen weer op het pad van de rede komen. Maar wie eenmaal is aangetast door het virus van de schijnwaarheid heeft grote kans op recidive als de volgende waanwerkelijkheid zich aandient.

Imperialism – Hannah Arendt

Arendt blijft in mijn ogen een controversieel, maar – en misschien deels juist daarom – een briljant denker. Ik ben op zich dan ook maar wat blij met de vernieuwde aandacht voor haar, zoals voor dit boek Imperialism. Omdat ze al te vaak geciteerd wordt in middens die weinig tot niets met haar ideeën te maken hebben, is de vraag echter hoeveel mensen Arendt werkelijk lezen. De kennis over haar en haar werk lijkt zich grotendeels te beperken tot clichés en uit de context gerukte citaten. En dat is spijtig. Recensie door Astrid Elbers.

Leerlingen over ‘goed’ en ‘fout’ - Thyrza Zoons

Aan de Universiteit Utrecht leren duurzaamheidsonderzoekers in spé over computermodellen die klimaatscenario’s kunnen ‘berekenen’, over stakeholder analyses die verschillende en dikwijls tegenstrijdige behoeften in kaart kunnen brengen en over meetmethoden om een ecosysteem te monitoren. Ik ben één van die onderzoekers in wording, maar zelfs na ruim vijf jaar met mijn neus in de studieboeken te hebben gezeten, heb ik me nooit afgevraagd: ‘Wat is het juiste om te doen?’ – Thyrza Zoons

Eric Hoffer en The True Believer - Astrid Elbers

Hoffer analyseert in zijn werk wat mensen ertoe drijft om zich aan te sluiten bij een politieke, sociale of religieuze massabeweging. Bijzonder is dat hij daarbij niet focust op de ideologie van deze bewegingen, maar op het psychologische profiel van hun aanhangers. Bovendien breekt hij volledig met de dominante academische trends. Zo laat hij Freudiaanse verklaringen, waarop de Amerikaanse psychologie toen nog sterk gebaseerd was, achterwege. Astrid Elbers

De Hoorn des Overvloeds – Hendrik Vanmassenhove

Een boek dat een theorie aanbiedt dat politieke deuren opent, dat kan men wel zeggen van ‘De mythe van de staatsschuld’ (2021) van Stephanie Kelton. Daarin wordt de Modern Monetary Theory (MMT) uit de doeken gedaan. Doordat het heersende argument van een overheidsdeficit als domper op meer overheidsuitgaven onderuit gehaald wordt, openen zich onverwachte perspectieven voor een humaner politiek beleid. Essay van Hendrik Vanmassenhove.

Over het gevaar van de woke-inquisitie en de cancel culture – Floris van den Berg

Waar onder de ‘bezielende’ leiding van Joseph McCarthy in de jaren vijftig een heksenjacht op communisten en vermeende communisten begon in de Verenigde Staten, zo is er nu een heksenjacht door links. Docenten worden langs een zogenaamde woke maatlat gelegd om te kijken of ze voldoen aan de linkse interpretatie van gelijkheid. De woke activisten spitten daartoe het internet en de colleges door om te kijken of je ergens een keer een opmerking hebt gemaakt die niet strookt met de dogma’s van de zogenaamde Social Justice Warriors.

België koploper op het vlak van tolerantie - Alain Vannieuwenburg

De voorbije weken werden drie interessante rapporten bekendgemaakt nl. een rapport van het Nederlandse Centraal Bureau voor de Statistiek “Religie in Nederland “(CBS, 18 december 2020), het (derde) rapport “De Katholieke Kerk in België 2020” (Bisschoppenconferentie van België, 18 november 2020) en het “Freedom of Thought Report” (Humanists International, 10 december 2020). Focussen beide eerstgenoemde rapporten op één land, dan gaat het derde rapport nader in op de situatie van humanisten, atheïsten en anders-gelovigen in de wereld.

Resoconto intermedio sugli archivi di Pio XII - Dirk Verhofstadt

Il 2 marzo 2020, il Vaticano ha aperto al pubblico gli archivi finora segreti di Papa Pio XII. In tal modo, mira a porre fine alla controversia decennale che circonda il papa della guerra che fu accusato di non aver rilasciato una chiara dichiarazione contro il regime nazista in generale, e la distruzione degli ebrei in particolare, durante il suo pontificato.

Ethiek als autonome wetenschap - Hendrik Vanmassenhove  

Bij dat alles mag men evenwel niet uit het oog verliezen dat morele feiten en principes de basis vormen van de moraliteit en dat moet vermeden worden dat repressief-autoritaire regels terug ingang vinden.

 Finaal zou men kunnen zeggen dat de eenheid hersteld wordt, voor zover die al afwezig was, door de diversiteit te erkennen en tegelijk het dwingend karakter van de mensenrechten te benadrukken.

Een eenvoudig gedachte-experiment - Bart van Eikema Hommes

Natuurlijk liggen er ingewikkelde wiskundige berekeningen in de theorie besloten, die voor de leek moeilijk te doorgronden zijn; echter het begon met de eenvoudige gedachte-experimenten. Einstein hield van eenvoud, zowel in zijn persoonlijk leven als binnen zijn theorieën en daarom placht hij met regelmaat te zeggen: “Alles dient zo eenvoudig mogelijk gemaakt te worden, maar ook niet meer dan dat!” door Bart Van Eikema Hommes

Mei '68 en de hippies - Eddy Bonte

Mei ’68 is veel meer dan mai ’68. Het is de samenvloeiing van een hele reeks bewegingen en die één ding gemeen hebben: de eis voor meer individuele vrijheid. Dat streven uit zich in de eerste plaats als protest tegen de personen en structuren die vrijheidsberovend en -beknottend optreden, onder welke vorm dan ook. Enkel zo valt te begrijpen waarom de West-Europese jeugd in opstand komt tegen de liberaal-kapitalistische maatschappij terwijl jongeren in het Oostblok manifesteren voor minder communisme en meer liberalisme.

We zien dat vele miljardairs uitgesproken maatschappelijke visies hebben die ze willen propageren. Ze doen dit door ofwel hun geld te geven aan politici die hun visies willen omzetten in wetgeving, ofwel door media op te kopen om op die manier die visies te verspreiden. Vermits ze miljardair zijn hebben ze buitengewoon veel middelen om hun doel te bereiken. Dat stelt een fundamenteel probleem voor de werking van de democratie. Die laatste gaat ten onder als ze direct of indirect gecontroleerd wordt door een handvol superrijken.

Literatuur, natuur en liberalisme - Vince Liégeois

Daar waar wij als liberalen teveel instituties, te veel orde en te veel regels – terecht – als een belemmering van de individuele vrijheid zien, vinden we deze wel terug in de natuur: in de natuur is alles in harmonie, er zijn geen regels en geen chaos, op zijn eigen manier is de natuur de wereld zoals ze zou moeten zijn. En dat is wat de natuur voor mij is: een spiegel van onze vrijheid, van onszelf en hoe de wereld zou moeten zijn. En soms moet je eens langdurig in die spiegel durven kijken wil je al je puistjes uitknijpen.