All in Column
Na zestien dagen en 1.600 kilometer fietsen bereikte David Van Turnhout de grens van Polen met Kaliningrad. Het is bijna niet te geloven, maar die bestaat uit niet veel meer dan een stopbord en schapendraad. Eigenlijk gaat het om een spergebied dat de Polen willen vol leggen met landmijnen. De echte grens licht dus een beetje verder, maar toch is het hallucinant dat de vrije wereld van een dictatuur gescheiden is door een eenvoudige draad.
Op weg naar Rusland steekt journalist David Van Turnhout de Duits-Poolse grens over. Daar stuit hij op enkele Poolse extremisten die zelf een grenspost hebben opgesteld. Ze horen bij een extreemrechtse groep die pleit voor Pools-katholieke soevereiniteit en willen wie anders is of denkt het land uit.
Onderweg naar de Russische grens houdt journalist David Van Turnhout halt in Leipzig. De stad in het voormalige Oost-Duitsland was de bakermat van het verzet tegen het verstikkende communistische regime. In oktober 1989 kwamen er massa’s mensen op straat met de leuze Wir sind das volk. Een maand later lag de communistische staat aan diggelen.
Onderweg naar de Russische grens hield journalist David Van Turnhout halt bij het concentratiekamp Buchenwald. Het kamp was aanvankelijk bedoeld voor politieke gevangenen, maar algauw vonden ook homoseksuelen, zigeuners en joden er hun vreselijke lot. “Het kamp diende niet om te straffen, maar om een angstcultuur voor het regime te handhaven”, aldus Van Turnhout.
In de voormalige DDR werd je neergeschoten als je probeerde te vluchten. Dat wordt heel tastbaar bij de oude legerbasis en grenspost Point Alpha. De basis ligt vlakbij een oude grenspost dat vandaag is ingericht als museum. Journalist David Van Turnhout ging er een kijkje nemen op weg naar de Russische grens en stelde wederom vast dat vrijheid niet vanzelfsprekend is.
De liberale wereldorde die in dit tijdsgewricht aan het wankelen is gebracht, is de orde van garantie op individuele vrijheid die geboden wordt door respect voor de wetten en de instituties van de democratische rechtsstaat, terwijl de vrije markt floreert als nimmer tevoren. Dit zou andersom moeten zijn. Wat liberalisme zou moeten zijn, is een hoeder van de vrijheid van allen in plaats van de belangenbehartiger van het grootkapitaal.
De geest van Europa vat je het beste met de fiets. Daarom reed journalist David Van Turnhout deze zomer op twee wielen en spierkracht van Schengen in Luxemburg naar de Pools-Russische grens. Op weg naar het einde van de democratie ontmoette hij mensen met verschillende meningen, de ene al wat extremer dan de andere. Hij fietste ook over oude grenzen die doen beseffen dat onze vrijheid niet altijd vanzelfsprekend was.
David Van Turnhout reisde in zestien dagen naar het einde van de democratie: de grens met Kaliningrad. Onderweg ontmoette hij mensen met verschillende meningen, de ene al wat extremer dan de andere. Hij fietste ook over oude grenzen die doen beseffen dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. In Schengen ontmoette hij een groep jongeren uit het door oorlog geteisterde Boetsja.
David Van Turnhout reisde in zestien dagen naar het einde van de democratie: de grens met Kaliningrad. Onderweg ontmoette hij mensen met verschillende meningen, de ene al wat extremer dan de andere. Hij fietste ook over oude grenzen die doen beseffen dat vrijheid niet vanzelfsprekend is.
‘We moeten de universiteiten laten zijn wat ze moeten zijn: bolwerken van vrijheid van meningsuiting en van academische vrijheid’, schrijven Leo Neels en Astrid Elbers. Ze treden op als woordvoerders van een petitie die opgestart werd nadat twee werknemers van de UAntwerpen voorlopig geschorst werden nadat beelden van een gesprek op sociale media circuleerden. Daarop waren uitspraken te horen over “Marokkanen” en “de Joods-orthodoxe gemeenschap”.
Mensen die hun individuele vrijheid opeisen om niet gevaccineerd rond te lopen, creëren schade aan anderen. Maar je moet wel geloof hechten aan wat de wetenschappers vertellen over die schade. Die zeggen dat de pool van niet-gevaccineerden de circulatie van het virus bestendigt en zo nieuwe varianten kan produceren die de risico’s van de gevaccineerden verhogen. Bovendien komen die niet-gevaccineerden in ziekenhuizen terecht en verdringen de medische verzorging van gevaccineerde patiënten met andere aandoeningen.
Als Vlaams Belang en N-VA in 2024 samen een meerderheid hebben, is het zover. Dat daarover onder Vlaams-nationalisten géén tweedracht meer schijnt te zijn, is erg genoeg. Strategisch is het immers fout gebleken, rechts-populisten te proberen ontmaskeren door hen laten meebesturen. Als het zover komt, is het geen kwestie van verbrandingsstrategie maar een doelbewuste stap naar een extreemrechts Vlaanderen. Terwijl alle morele redenen om níét met het Vlaams Belang samen te gaan, vandaag meer dan ooit gelden.
Voor Liberales zal dit academiejaar in het teken staan van de vrouw. Wereldwijd worden vrouwen nog steeds onderdrukt. De strijd voor vrouwenrechten, zoals destijds gevoerd door John Stuart Mill, moet voortgezet worden. Op onze volgende activiteit op 15 november – in samenwerking met het Liberaal Archief – zal Alexander De Croo zijn boek De eeuw van de vrouw voorstellen. En in het voorjaar van 2019 herdenken we het feit dat John Stuart Mill, geïnspireerd door zijn levenspartner Harriet Taylor, zijn ophefmakende boek The Subjection of Women schreef.
Dit jaar viert de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens haar 70ste verjaardag. In die 70 jaren is er een hobbelig en uitdagend parcours afgelegd en werd er slag geleverd op vele fronten tegelijk. En ook voor de toekomst is er (opnieuw) heel wat werk aan de winkel. Maar al sinds een aantal jaren vraagt het Rathenau Instituut, ooit in het leven geroepen door die oude, visionaire professor Rathenau, om aan deze Verklaring één belangrijk mensenrecht toe te voegen: het recht om NIET te worden gemeten, geanalyseerd of gecoacht.
Vorige week besliste het Agentschap voor Wegen en Verkeer om bomen te kappen op de E313. Niet omdat ze aan vervanging toe waren of hinder veroorzaakten voor het verkeer, maar wel om te kunnen verhinderen dat transmigranten zich in de struiken zouden verstoppen. Ik kon daarbij niet anders dan denken aan de Vietnamoorlog waarbij het Amerikaanse leger op grote schaal napalm inzette om niet alleen de vijand, maar ook de natuur te vernietigen. Napalm brandt namelijk groen kapot en herleidde tal van wouden tot kale vlaktes.
Een van de vragen waarbinnen de politieke filosofie nog steeds geen eenduidig antwoord op bestaat is de vraag of het liberalisme nu tot het politieke linkerkamp, of het politieke rechterkamp wordt gerekend. Het antwoord erop hangt enigszins af van aan wie de vraag wordt voorgelegd. Ter rechterzijde wijst men erop dat het liberalisme een progressieve stroming is, en dus tot links gerekend dient te worden. Ter linkerzijde ziet men het liberalisme juist weer als conservatieve beweging, dus ter rechterzijde.
Wanneer we druggebruik niet langer beschouwen als onverantwoord, crimineel gedrag maar als een methode om het vol te houden, tegen beter weten in, dan kunnen we misschien met iets meer neutraliteit die maatregelen nemen die nodig zijn om de samenleving leefbaar te maken voor iedereen. Zo kunnen de voordelen van deze planten en producten en hun medicinale toepassingen ten volle worden benut in de medische wereld. En kunnen zieke mensen eindelijk de hulp en ondersteuning krijgen waar ze recht op hebben.
Artikel 409 van het Belgische Strafwetboek zegt duidelijk dat al wie enige vorm van genitale verminking ‘bij een persoon van het vrouwelijke geslacht vergemakkelijkt of bevordert, met of zonder haar toestemming, zal worden gestraft met gevangenisstraf van drie jaar tot vijf jaar’. Begin deze week heb ik vernomen dat genitale verminkingen van vrouwen ook door Belgische artsen zouden worden toegepast. Toen ik het hoorde, moest ik even gaan zitten. En toch kwam het bericht niet echt als een verrassing.
Om te beginnen ben je op je zevenenvijftigste nog niet oud. Bovendien is ouder worden geen ziekte. Het is alleen de tijd die voorbijgaat. Die tijd drukt zijn stempel op ons, hij kleurt onze glimlach en ziet erop toe dat onze persoonlijkheid duidelijker aan het licht komt. Is het normaal dat, naarmate we ouder worden, we steeds meer met paternalisme moeten afrekenen? Dat mensen steeds meer dingen voor ons gaan beslissen, of dat we in een vakje terechtkomen dat alleen nog goed is om te worden aangekruist?
Het wordt hoog tijd dat de echte progressieven in de tegenaanval gaan en de realisaties van mei 68 weer publiekelijk verdedigen en zelfs verder doorzetten. Die beweging betekende immers de definitieve doorbraak van het filosofisch liberalisme doorheen alle geledingen van de maatschappij. De vrijheid en het recht op zelfbeschikking gold niet langer als een voorrecht voor enkele gegoeden en intellectuelen, maar werd een algemene bevrijding van de mens, in het bijzonder van de vrouw, uit het keurslijf van de religieuze dogma’s.
