All in Column
We hervatten de nieuwsbrieven op 6 oktober 2017 en dan houden we ook onze eerste activiteit van het nieuwe werkjaar. Op woensdag 11 oktober hebben we de eer om Nick Clegg, de voormalige leider van de Liberal Democrats en voormalig vice-premier van Groot-Brittannië te mogen verwelkomen. Nick Clegg zal de eerste van een nieuwe reeks lezingen houden. Na Karl Popper en John Rawls wordt de volgende reeks lezingen gehouden in het teken van het werk van John Stuart Mill.
Onderwijs wordt gemaakt door mensen: door goed opgeleide leerkrachten die vaak bijscholing kunnen volgen en zich op hun kerntaken focussen; door schooldirecteurs met een visie op onderwijs en die in staat zijn met alle ouders te kunnen praten over hun bezorgdheden en vragen. Op die punten zie ik voor beleidsmakers nog uitdagingen. We hebben ontzettend goede leerkrachten en we hebben er die meer steun nodig hebben dan ze vandaag krijgen.
Alles kan in één woord worden samengevat: respect. Respect voor het recht om in veiligheid te leven. Respect voor het recht om dingen te scheppen, op te bouwen, te ontwikkelen en te delen. Respect voor het recht om, los van ons geslacht, tot volle ontplooiing te komen. Niet alleen in de wetteksten, maar op elke hoek van elke straat, in elke school en in elk huis. Respect voor de democratie, niet alleen op papier, in de politieke partijprogramma’s, maar bij de uitoefening van elk mandaat.
In een liberale democratie zijn er fundamentele grondrechten waar men niet zomaar aan kan tornen. Hoewel de focus hierbij vaak ligt op de fundamentele vrijheden, zijn sociale rechten ook zeer belangrijk om het draagvlak van de liberale democratie te behouden. Daarom is het belangrijk dat de overlappende consensus niet enkel gaat over onze samenlevingsvorm die gebaseerd is op fundamentele rechten en een neutrale overheid, maar dat het belang van solidariteit en gelijke kansen hierin ook aanwezig is.
Naegels heeft een punt: belerende vingertjes en een cultus van morele zuiverheid zijn geen goede strategieën om harten voor zich te winnen, van wie die harten ook zijn. Iemand die zichzelf persoon moreel superieur waant, en daar ook mee te koop loopt, wekt ergernis op. Maar dat bepaalde ideeën, waardenstelsels, kennismethodes en samenlevingsvormen 'superieur' zijn? Dat vind ik nog steeds evident, zowel in de context van de strijd tegen islamisme als racisme.
Iedereen is vrij om te vasten, dit gebeurt uit eigen vrije wil, schreef Maarten Boudry. Dus, denk ik dan, moet een derde partij als de werkgever of de andere werknemers hier niet mee geconfronteerd worden. Meer nog, het lijkt mij zeer ongewenst om hier als werkgever, zelfs uit eigen vrije wil, flexibeler op te reageren. Net zoals politiek hoort religie niet thuis op de werkvloer en de werkgever kan dus maar beter blijk van gelijk respect voor al zijn mensen hanteren.
Seksisme begint thuis en verspreidt zich binnen alle domeinen van de samenleving, ongeacht de wetten van het land. Vrouwen mogen blij zijn als iemand het merkt en voor hen opkomt, want vreemd genoeg vinden sommigen dat het misschien niet zo slecht gaat met hen. Zo banaliseer je seksisme en andere vormen van geweld tegen vrouwen. Door de eeuwen heen is de wereld erop vooruitgegaan, maar dat geldt meestal niet voor de mindset over vrouwenrechten.
Afgelopen weekend won de CDU, de partij van Bondskanselier Angela Merkel, afgetekend de verkiezingen in Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen. De verkiezingsoverwinning is niet enkel belangrijk omdat de deelstaat met bijna 18 miljoen inwoners de meest bevolkte is, maar ook omdat Schulz, Merkels rivaal voor de nationale verkiezingen in september, hier geboren is en de socialisten er normaal gezien de plak zwaaien. Een week eerder had de CDU ook al gewonnen in Schleswig-Holstein, zij het minder sterk.
De politie is niet alleen gefrustreerd omdat haar werk niet naar waarde wordt geschat, ze betreurt vooral dat de bevolking hoe langer hoe minder vertrouwen in haar stelt en dat gewone mensen steeds meer gevaar lopen en niet over middelen beschikken om zich te beschermen of te verdedigen. De politie beschermt ons, maar wie beschermt haar? De voorbije jaren worden politieagenten in Frankrijk en België steeds vaker het slachtoffer van gerichte aanvallen. De politiek moet dringend de strijd aanbinden tegen de straffeloosheid.
De superioriteit van de liberale democratie is paradoxaal. Ze is zeer bescheiden over hoe het goede leven er moet uitzien, maar tegelijk onbescheiden omdat ze duidelijk stelt dat niemand voor anderen kan bepalen wat het goede leven is. Zelfs een overweldigende democratische meerderheid kan niet tornen aan de individuele vrijheden. Zelfs als morgen het Belgische parlement unaniem stemt dat een hoofddoek dragen op straat niet kan, zal die wet door een rechter vernietigd worden.
Elke samenleving zou er goed te doen haar eigen symbolen, tradities, rituelen en instituties in stand te houden. In de context van voortschrijdende Europese eenwording hoeft dit dus niet te betekenen dat natiestaten dit op hoeven te geven. Integendeel, het kan juist een bevestiging van ons Europeaan zijn betekenen. Het zou alleen een goede zaak zijn wanneer Europa ook sterker inzet op deze gezamenlijke tradities en rituelen, die als een extra laag bovenop de reeds bestaande tradities en rituelen van de natiestaat komen.
De claim van Gwendolyn Rutten rond onze zogenaamde superioriteit, doet stof op waaien. Collega kernlid van Liberales Maarten Boudry schreef een bevlogen column over de “waarheid” die zij verkondigde. Zoals het een liberale samenleving betaamt, zijn er die deze “waarheid” enigszins in twijfel trekken. Het klopt dat sommige mensen allergisch zijn aan bepaalde woorden. Ik heb een grondige hekel aan het woord “waarheid”. Ik heb lang geleden geleerd dat die niet bestaat.
Surrealistisch. Met 47 stemmen is Saudi-Arabië tijdens een laffe geheime stemming verkozen als lid van de VN-Vrouwenrechtencommissie, en dat voor een periode van vier jaar (DS 24 april). Wie heeft het in zijn hoofd gehaald dat notoir misogyne regime, waar de vrouw steevast als een onmondig kind wordt behandeld, aan een zitje te helpen? Feit is dat Saoedi-Arabië voortaan in de raad zal zetelen die wereldwijd adviezen geeft over vrouwenrechten.Waarom zouden we, nu we toch bezig zijn, Noord-Korea niet opnemen in het VN-Ontwapeningsbureau, zoals iemand op Facebook hoonde.
We leven niet in de best mogelijke van alle denkbare werelden, zoals de filosoof Leibniz meende, maar hier in West-Europa leven we wel in de beste van alle totnogtoe beschikbare werelden. En precies in die openheid en onafheid – paradoxaal genoeg – schuilt de kracht van ons samenlevingsmodel: ze omvat procedures voor zelfcorrectie en verbetering, omdat ze de menselijke feilbaarheid erkent. Onze wereld draagt de mogelijkheid in zich om betere werelden te vinden.
Ambitie is belangrijk voor de samenleving. Onderzoek toont aan dat enkel onderwijs waar leerlingen zich cognitief goed ontwikkelen, leidt tot economische welvaart. Als we de welvaart van 2060 willen creëren met een kenniseconomie, mogen, en moéten we ook ambitieus durven zijn op school. China aan de Leie moeten we niet worden. Maar een slapende Europese fossiel evenmin. Laat ons daarom leerlingen wakker schudden en uitdagen. Alle leerlingen.
Het gebrek aan focus op kerntaken leidt tot hoge kosten, die vaak onzichtbaar blijven. Het is een ijzeren wet in de economie dat niet kiezen ook een keuze is, zij het dan impliciet. En impliciet kiezen we ervoor om bedrijven, religie en cultuur te subsidiëren, terwijl 1.000 vrouwen onnodig chemotherapie volgen en kwetsbare jongvolwassenen onvoldoende beschermd worden. De keuze om onvoldoende het onderscheid te maken tussen wat wel en geen kerntaken zijn, leidt tot heel wat leed en gemiste kansen.
Als Vlaanderen de erfbelasting op hetzelfde niveau zou brengen als de personenbelasting, wat het minimum minimorum is, dan levert dat zo’n 1,3 miljard euro extra op en kan de personenbelasting met 4,5 procent dalen. Als de erfbelasting op gemiddeld 50 procent wordt gezet, brengt dat 5 miljard euro op en kan de personenbelasting dalen met 13,5 procent. Dat betekent dat ook arbeidsbelastingen, die het grootste deel uitmaken van de personenbelasting, met minstens 4,5 of 13,5 procent kunnen dalen.
Competitieve overheidslonen en arbeidsomstandigheden, dwingen privébedrijven om mensen werkzekerheid te bieden. Dat past niet altijd in het kraam van werkgeversorganisaties. Zij pleiten voor hamburgerjobs, flexcontracten en een ver doorgedreven flexibiliteit waarin werkzekerheid geen rol meer speelt. In veel landen hoppen jongeren reeds van projectcontract naar projectcontract voor een hongerloon, met geen enkel uitzicht op vast werk. Hun leven staat jarenlang on hold.
Omdat dieren zelf niet kunnen opkomen voor hun rechten, moeten mensen dit in hun plaats doen. De overheid heeft daarom als taak om te bepalen wat wel en wat niet mag. Hierbij kan de vraag worden gesteld of er niet te ver is doorgeslagen in de richting van automatisering en efficiëntieverbetering. Wanneer het dierenwelzijn niet voldoende kan worden gegarandeerd, zou steeds de kant van de dieren moeten worden gekozen. Het resultaat hiervan zou moeten zijn dat de processen in hun voordeel worden aangepast.
Wat bij ‘Dagen Zonder Vlees’ volledig ontbreekt, is de link tussen vleesconsumptie en dierenleed. Hoewel klimaatopwarming redelijk abstract is, valt dierenleed makkelijker voor te stellen. Het leed van dieren zal in zekere mate overeenkomen met het lijden zoals we dat als mens zelf ervaren. Maar blijkbaar is het makkelijker om vegetarisme te promoten door in te spelen op de negatieve milieu-implicaties hiervan, dan door te wijzen op het dierenleed in de vleesindustrie.
