Het regeerakkoord is een gemiste kans voor de onbevangen Vlaming die ook van zijn Vlaanderen houdt, maar die niet moet weten van al die romantische retoriek. Wanneer kunnen we in Vlaanderen eindelijk eens ‘onbevangen’ Vlaming zijn zonder in het hoekje van de extreme vendelzwaaiers te worden gedrukt? Om onze gehechtheid aan Vlaanderen te beleven, om te kunnen houden van onze rijke Vlaamse geschiedenis zonder het onwelriekend parfum van de doordrammerige natievormers en identiteitsfreaks?
En dat lijkt doorheen 175 jaar politieke Nederlandse en liberale geschiedenis wel een constante: vooruitstrevende figuren ijverden voor hun idealen, konden die (ten dele) realiseren, werden meer behoudsgezind waarna zij terug werden wakker geschud door een nieuwe generatie progressieve liberalen. Deze tweestrijd komt in het boek mooi naar voren rond thema’s als de kieswet, anticonceptie of de sociale wetgeving in ruime zin. Recensie door Peter Laroy
Teveel stikstof in de bodem veroorzaakt het uitsterven van planten die liever een stikstofarme bodem hebben, daardoor decimeren insecten populaties, muggen uitgezonderd. Insecten die hoogst noodzakelijk zijn voor de bevruchting van zowat elk gewas dat mensen tot voedsel dient. Veeboeren liggen daar niet wakker van en daar komt dan die paradox om de hoek kijken want insecten heb je ook nodig om het voedsel te kweken dat dieren eten.
Beschuldigingen van vooringenomenheid en ideologisering zijn schering en inslag onder menswetenschappers, en het is vaak ontzettend moeilijk om het kaf van het koren te scheiden. Het belangrijkste antwoord daarop valt te vinden in een algemene kwaliteitsvereiste voor élke wetenschap: onderzoeksresultaten moeten een bevestiging vinden bij nieuw onderzoek. Als er voldoende vaak bevestiging komt, ontstaat er een wetenschappelijke consensus, en beschikken we over de dichtst mogelijk benadering van waarheid en zekerheid. Tot zolang er voldoende herhaling uitblijft, is dat niet het geval. Bij de exacte natuurwetenschappen werkt dit systeem zeer goed,…
Olivier Diner pleit ervoor rookruimtes op openbare plaatsen niet te verbieden. Ze zorgen er net voor dat mensen gaan roken op een plaats waar ze niemand kunnen schaden.
Ecomodernisten verschillen echter van groenen in de afweging die ze maken. Volgens het ecomodernisme weegt het risico op schadelijke neveneffecten doorgaans niet op tegen de voordelen die revolutionaire technologie biedt.
Op zichzelf is technologie niet zaligmakend. Ze zal ons niet in sneltreinvaart naar Utopia voeren. Het is ook essentieel dat iedereen de vruchten van technologische vooruitgang plukt en niet enkel de happy few. Daarvoor is sociale en politieke verandering nodig. Ik ga hier in het volgende deel dieper op in.
Wat voor boek heb ik in vredesnaam gelezen? Welk verhaal wil Littell ons vertellen? Een oude geschiedenis. Maar dat weten we al sinds de titel. Is de ik een Fosca* maar dan anders? Of gaat het hier om het kille emotieloze geweld van Ernst Jünger in Op de Marmerklippen? Gaat het over de ontembare bloeddorst van mannen? Over vrouwen die geknecht, altijd geknecht worden door de man en desondanks hun eigenheid moeten zien te bewaren, hun eigen seks hun eigen genot moeten zien te behouden? Is the woman the nigger of the world? Is de mens alleen maar in staat tot blinde seks en blind geweld? Recensie door Enno Nuy
Zo legt het GO! zichzelf een norm op van 90% bouwcapaciteit. Met andere woorden als een school 100 leerlingen heeft en recht heeft op een nieuw schoolgebouw dan wordt er rekening gehouden met een capaciteit van 90 leerlingen. Dit resulteert in hemeltergende situaties. Waarbij de aankondiging van de bouw van een nieuw schoolgebouw, massaal nieuwe kindjes aantrekt maar eens het splinternieuwe schoolgebouw gezet blijkt het alweer te klein voor de massale stroom inschrijvingen en vinden kindjes geen plek.
Thoreau – en daar ligt ook de enorme kracht van dit essay, ook al kunnen we er niet blij van worden – legde hier de kiem voor het Amerikaanse superioriteitsdenken, de arrogantie van de macht, dat geen groter pleitbezorger vond dan de malloot die de Amerikanen juist in deze jaren op het schild hesen! Wat zijn we opgeschoten sinds 1862? Dit essay moet gelezen blijven worden. Recensie door Enno Nuy
Kinderen kunnen ontroerend direct zijn. Zo liet een paar jaar geleden een zesjarig jongetje in groep 3 zijn klasgenootjes, waaronder mijn kleindochter, weten dat ze allemaal naar de hel gaan, omdat ze varkensvlees eten. Toen hij zeven was weigerde hij in een taallesje het woord ‘kerk’ te schrijven. Hij mocht toen van de meester ‘moskee’ schrijven, hetgeen hij zonder aarzelen deed. Het multiculturele klaslokaal kent vele uitdagingen en kinderen leren respectvol om te gaan met de diversiteit binnen de samenleving is daar één van.
Maar wat voor de enen geldt, moet ook voor de anderen gelden: hebben moslims (of in dit geval moslima’s) het recht hun levensbeschouwelijke overtuiging via hun kledij kenbaar te maken, dan hebben joden, christenen enz. en ja, zelfs atheïsten het recht om hetzelfde te doen. De grondgedachte achter het reglement van het Gemeenschapsonderwijs is net dat we in de problemen terechtkomen als iedereen in de klas, leerkrachten en leerlingen, te allen tijde zijn politieke of levensbeschouwelijke overtuiging begint te afficheren.
Wat in alle teksten van Conrad doorklinkt is een diep doorleefd gevoel van respect voor de zee en respect voor het schip. Daarbij maakt hij wel een onderscheid tussen een zeilschip en een stoomschip: “De aanblik van een gehavend schip laat geen zeemanshart onberoerd, maar de aanblik van een zeilschip zonder haar imposante masten is gelijk aan die van een verslagen, maar ontembare krijger. Maar een modern stoomschip, zegt Conrad, laat zich door iets heel anders leiden dan door het weer en door te luisteren naar de zee. Een moderne vloot schepen benut niet zozeer de zee maar exploiteert een verkeersader. Recensie door Enno Nuy
Dat de liberale democratie in crisis is, komt niet door het individualisme, maar door het wereldwijd oprukkende nationalisme en collectivisme waarin men de vrijheid van de mens weer ondergeschikt maakt aan het volk, de natie en het collectief. Maar ik ben optimistisch. De strijd voor meer zelfbeschikking zal zich blijven doorzetten. De miljoenen mensen die in Hong Kong op straat komen voor vrijheid en democratie zijn er het levende voorbeeld van.
Het heeft allemaal te maken met het idee dat er voor gezorgd moet worden dat minderheden zich niet gekwetst en achtergesteld voelen.
President Obama liet zich meermaals kritisch uit over deze ontwikkelingen in de VS. ‘Ik ben het er niet mee eens dat je als student gepamperd en beschermd moet worden tegen andermans standpunten.’ ‘Goed burgerschap en activisme betekenen ook dat je luistert naar de andere kant en ervoor zorgt dat je in dialoog blijft. Alleen zo kan er iets veranderen.’ Recensie door Martin Harlaar
De accumulatie van ruimte-afval leidt ertoe dat toekomstige generaties ernstige hinder zullen ondervinden omdat het moeilijker wordt om satellieten te vrijwaren van botsingen. Maar waarom zou je je om toekomstige generaties bekommeren? Die vraag kun je beantwoorden door het concreter te maken en te spreken over jouw kinderen of kleinkinderen die hinder zullen hebben van jouw gedrag. Als dat nog niet voldoende is omdat je geen kinderen hebt of omdat het langetermijnbelang van jouw kinderen of kleinkinderen je niets kan schelen, dan kun je jezelf de vraag stellen hoe jij het vindt om te moeten leven met de last van de rommel van vroegere generaties.
Het populisme waar Johnson mee in verband gebracht wordt beroept zich namelijk op de emotionele identiteit van de mens, en veel minder op de rationele, wat zeer duidelijk werd in de oorspronkelijke Brexit-campagne van Johnson.
Ook in zijn huidige debat staan emoties centraal, in het bijzonder de Britse identiteit en Britse trots. In dit kader is oppositieleider Corbyn uitschelden voor een lafaard bijgevolg ook functioneel, daar dit past binnen het kader van die trots en dat van de Britse moed. De tendens die hier naar bovenkomt is bijgevolg ook die om een emotioneel discours te verkondigen en te volgen, in plaats van het rationele discours.
Van alle werken vertelt Stape ons tot in den treure hoe moeizaam ze tot stand kwamen en hoe lang Conrad bleef schaven zonder er echt een eind aan te kunnen breien. Maar over Heart of Darkness worden we verder niets gewaar. Waarom formuleerde Conrad vaak in zulke vage bewoordingen, wat vond hij zelf van, hoe beoordeelde hij het kolonialisme en imperialisme? Wat maakt Heart of Darkness zo bijzonder en kreeg het boek bij de eerste publicatie al de cultstatus die het nu toch lijkt te hebben? We komen er niets over te weten. Maar Joseph Conrad blijft intrigeren. Recensie door Enno Nuy
