De gevaren van AI zijn groter dan De Grauwe schrijft – Enno Nuy

Op de website van Liberales legt Paul de Grauwe, professor aan de London School of Economics, uit waarom in zijn ogen AI spoedig uiteen zal spatten. Ik zou willen hopen dat hij gelijk krijgt maar ik vrees dat dat niet het geval zal zijn. Het hele betoog van de Grauwe is gebouwd op de essentie van AI, waarin enorm veel data en rekenkracht worden ingezet om te gokken welk woord op het voorgaande zal volgen. De statistische analyses van AI leiden wel tot het detecteren van correlaties maar ze zeggen niets over causaliteit, aldus de Grauwe. En tot slot ontbeert AI ten enenmale sociale interactie, de grootste drive tot nieuwe inzichten onder mensen.

De Grauwe gaat er echter aan voorbij dat AI slechts het prototype van Kunstmatige Intelligentie is. De roofkapitalisten van het algoritme zijn allang bezig met de ontwikkeling van Artificial General Intelligence, een vorm van AI die op het niveau van een mens kan leren, redeneren en problemen oplossen. Dit doet AGI door kennis uit het ene domein toe te passen in een ander domein. Op dit moment bestaat er nog geen AGI maar er wordt hard aan gewerkt. De vijf grootste Amerikaanse technologiebedrijven investeerden vorige jaar een slordige 250 miljard dollar in R&D, het dubbele van de publieke uitgaven van heel Europa, zo rekende Robbert Dijkgraaf ons voor in een uitstekend artikel in de NRC van zaterdag 6 september 2025.

Ook mag niet onvermeld blijven dat er, zeker in de VS, geen enkele sprake meer is van regulering van AI. Trump heeft alle trossen losgegooid, daarin uiteraard van harte gesteund door de roofkapitalisten die zelf werelddominantie van hun diensten nastreven. Ook hier citeer ik Dijkgraaf, die zelf overigens niet van roofkapitalisten maar van tech-trawanten spreekt.

Maar we zijn er nog niet. De volgende stap in de ontwikkeling van AI is de zogeheten Artificial Super Intelligence, ASI. Dit is een systeem dat zichzelf kan verbeteren en veel intelligenter is dan de slimste mens in alle domeinen van kennis. Theoretisch gezien kan deze vorm van kunstmatige intelligentie tot ongekende doorbraken in de wetenschap leiden maar ze brengt ook ongekende risico’s met zich mee omdat de macht over ASI zich buiten de menselijke controle begeeft. Iemand die zich hier uit alle macht tegen verzet, en die ook op voorhand een verbod op het ontwikkelen van ASI bepleit, is de Duits-Amerikaanse computerwetenschapper Connor Leahy.

Leahy schetst hoe AI vermoedelijk al heel snel tot AGI zal leiden, Artificial General Intelligence. Deze ontwikkeling is al in een dermate vergevorderd stadium dat hier geen halt aan kan worden toegeroepen. Maar de volgende, ultieme stap is Artificial Super Intelligence (ASI) en die laatste generatie kunstmatige intelligentie zal vrijwel zeker leiden tot het uitsterven van de menselijke soort. Maar ook de huidige ontwikkeling van AI baart al genoeg zorgen: AI levert vaak onjuiste output op, het zorgt voor een enorm verlies van werkgelegenheid en daarmee ook verlies van menselijkheid en onze menselijke identiteit. Behalve aan sociale media raakt de mens al snel verslaafd aan AI. Leahy spreekt in dit verband van algoritmische kanker. Op de vraag van interviewer Nate Hagens of er dan ook een algoritmische chemotherapie is antwoord Leahy bevestigend: regulering, regulering en regulering. En dat is precies wat er in de VS zeker niet zal gebeuren. Ik kan u een uitstekend vraaggesprek met deze Connor Leahy aanraden: https://www.youtube.com/watch?v=7Y_1_RmCJmA&t=6s

Ik vind het nogal wat dat De Grauwe de gevaren van AI zo bagatelliseert. We zien hier de opkomst van een revolutionaire technologie in een omgeving waarin regulering als een vies woord wordt beschouwd. Daar komt nog eens bij dat Trump, samen met de tech-trawanten (deze formulering is van Robbert Dijkgraaf) bezig is de Amerikaanse wetenschap af te breken, juist op die terreinen waar de opgebouwde kennis relevant is voor beleid en politiek, zoals klimaat, milieu, infectieziekten en sociale ongelijkheid. Dijkgraaf: “Allemaal problemen die zich op mondiale schaal manifesteren en om een wereldwijde aanpak vragen. Deze roep om een ‘wereldregering’ maakt de wetenschap in de ogen van deze technologen (de roofkapitalisten of tech-trawanten) zo bedreigend.” Peter Thiel, oprichter van Paypal en libertariër bij uitstek en daarmee tegen iedere vorm van overheidsbemoeienis, beweerde zelfs dat mondiale technologieregulering de moderne manifestatie van de antichrist is.

U mag mij voor een aartspessimist of zwartkijker houden, zelf vind ik niet dat zulke kwalificaties mij passen, maar mocht de Grauwe in het gelijk worden gesteld, ik zal de eerste zijn om hem te feliciteren.

Enno Nuy

De auteur is recensent