Binnenkort zullen dertigduizend Belgen gestorven zijn aan Covid-19. Niks is dat, in hoofde van Vlaanderens meest vooraanstaande politicus Bart De Wever (N-VA), “een anekdotische pandemie”. We zijn wel wat gewend tegenwoordig, maar sta daar even bij stil: de partij voor wie Brussel-Halle-Vilvoorde essentieel was en het softe Marrakech-migratiepact existentieel, die partij verklaart met de dag luider dat corona een bagatel was. - Vincent Stuer.
Niemand zal ontkennen dat inperking op de vrijheid gerechtvaardigd kan zijn. Dit maakt nu eenmaal deel uit van een beleid. Dit betekent echter niet dat men deze restricties mag voordoen als een geëvolueerde vorm van vrijheid of een vrijheid 2.0. Dat zijn ze niet! Ze blijven te allen tijde een beknotting van de vrijheid en dienen ook zo te worden benoemd. Doet men dit niet, dan wekt men argwaan en is de stap naar een nieuw vrijheidskonvooi licht gezet.
Zelden was het gezegde Les extrêmes se touchent meer van toepassing dan de voorbije weken. Filip Dewinter steunde voluit zijn bondgenote Marine Le Pen die zonder enige schroom Poetins handelingen goedkeurde. En de partij van lachebek Raoul Hedebouw – die ook nooit duidelijk afstand nam van de politiek van Stalin – toont dan weer veel begrip voor de Russische leider, al is het maar omdat hij zoveel afkeer heeft van de NAVO. De kiezers moeten in 2024 goed weten dat extreemrechts en extreemrechts schouder aan schouder staan.
Godsdienst is fantastisch is een prachtig essay over religies die als bindmiddel zouden moeten functioneren maar al te vaak ontaarden in splijtzwammen. De kwalificatie ‘fantastisch’ moeten we hier niet overdrachtelijk maar letterlijk nemen. Maar voor we bij die conclusie zijn aangeland schrijft van Ewijk: “Maar als de Deense filosoof Sören Kierkegaard in zijn Johannes Climacus zegt dat geloven begint met twijfelen, is het mijn ervaring dat twijfelen met geloven begint”. Recensie door Enno Nuy.
We kunnen volop hernieuwbare energie uitbouwen, maar ook nieuwe kernenergie zal een welkome bondgenoot zijn om diepe decarbonisatie te realiseren. De huidige wetgeving sluit nucleaire innovatie echter uit door nieuwe kerncentrales en dus ook SMR’s te verbieden. Als kerncentrales nooit meer in België gebouwd mogen worden, dan haken private investeerders af, vertrekken nucleaire experts naar het buitenland en wordt nucleaire innovatie gekortwiekt. De tijd is rijp om het verbod op het bouwen van nieuwe kerncentrales af te schaffen.
De uitdijing van het heelal blijft een intrigerende aangelegenheid. We weten dat alle kosmische afstanden in 1,4 miljoen jaar met 0,01 procent toenemen, wat overeenkomt met een Hubbleconstante van ongeveer 70 km per seconde per megaparsec. Juist daarin ziet men het bewijs voor het bestaan van donkere energie. De snelle uitdijing is echter veel sneller dan verwacht werd op basis van het kosmologisch concordantie model. Tot de dag van vandaag is hiervoor geen sluitende verklaring gevonden. Recensie door Enno Nuy.
Het standpunt van de liberalen moet zijn: ja, we willen de BTW op elektriciteit verlagen met 15 procent, en het compenseren met een inkrimping van de overheidsuitgaven. Dat zijn twee standpunten die de liberalen de voorbije 30 jaar hebben verdedigd, en die nu eindelijk kunnen worden gerealiseerd. Als men dat niet doet dan gelooft men niet in belastingverlagingen, noch in minder overheidsuitgaven, of noch in beiden. Willen de liberalen hun geloofwaardigheid eindelijk herstellen dan ligt de kans daartoe nu voor het grijpen.
De vraag die mij bezighoudt bij het lezen van Hoe koeien mensen redden is of dit boek wappies uit hun hol kan trekken of kan voorkomen dat mensen hun rationaliteit vrijwillig aan de wilgen hangen. De kans dat wappies door argumenten worden overtuigd, is klein. Wappie is een virus van de geest dat soms door de tijd in kracht vermindert waardoor mensen weer op het pad van de rede komen. Maar wie eenmaal is aangetast door het virus van de schijnwaarheid heeft grote kans op recidive als de volgende waanwerkelijkheid zich aandient.
Een aanrader voor iedereen die iets wil begrijpen van de zoektocht van de mens naar de geheimen en de samenhang van de natuur, culminerend in het spectaculaire en baanbrekend werk van Darwin en Wallace: de evolutieleer. Als iets de mensheid op weg geholpen heeft iets meer te begrijpen van haar eigen oorsprong, dan is het wel het eindeloze zoeken en interpreteren van Charles Darwin, dwars tegen zijn geloofsovertuiging in. Het werk van Darwin kan nooit overschat worden. – Recensie door Enno Nuy
“Mijn positie wordt ingegeven door het belang dat ik hecht aan onze manier van leven: een democratie waarbij burgers tegen de meerderheid beschermd worden door de individuele grondrechten. Met die grondrechten erkennen we dat we bescheiden zijn in het weten hoe iemand zijn of haar leven moet inrichten. Die levenswijze kiest ieder voor zich. En dat kunnen en mogen ook foute keuzes zijn.” - Andreas Tirez
Arendt blijft in mijn ogen een controversieel, maar – en misschien deels juist daarom – een briljant denker. Ik ben op zich dan ook maar wat blij met de vernieuwde aandacht voor haar, zoals voor dit boek Imperialism. Omdat ze al te vaak geciteerd wordt in middens die weinig tot niets met haar ideeën te maken hebben, is de vraag echter hoeveel mensen Arendt werkelijk lezen. De kennis over haar en haar werk lijkt zich grotendeels te beperken tot clichés en uit de context gerukte citaten. En dat is spijtig. Recensie door Astrid Elbers.
‘De Nationale Bank berekende dat de Belgische loonkosten in 2022 met 4,5% zouden stijgen, ongezien sinds de invoering van de loonnorm in 1996. We dreigen daarmee onze moeizaam herstelde competitiviteit opnieuw weg te geven. De waarheid is dat we in de voorbije decennia onvoldoende ons sociaaleconomisch beleid hebben hervormd. Al te vaak bleef het bij pappen en nathouden waarbij politiek, vakbonden en werkgevers bleven steken in corporatistische logica’s. Bang om ook de eigen taboes te overstijgen.’ – Philippe Nys
‘Mijn vrijheid moet compatibel zijn met de vrijheid van de ander waarmee ik samenleef,’ aldus Loobuyck die met Met elkaar, voor elkaar het Liberales-boek 2021 wint. Terwijl velen de weg inslaan van de confrontatie en polarisatie, zoekt de moraalfilosoof geduldig, bedachtzaam, kritisch en rationeel naar concrete oplossingen. Hij reikt handvaten aan om op een redelijke en genuanceerde manier de tegenstellingen te overbruggen. Dit boek zou dan ook breed moeten gelezen worden en deel uitmaken van het publieke debat.
Laat ik benadrukken dat ik niets moet hebben van het zo populaire wokeisme. Ik beschouw het als een onzindelijke en contraproductieve denktrant die weinig van doen heeft met een echt kritische geest. Het is dogmatiek van de kwalijkste soort waarbij de vrijheid van meningsuiting onmiddellijk het onderspit delft. Tegelijkertijd zou ik het als een vorm van beschaving zien wanneer we het standbeeld van J.P. Coen uit de openbare ruimte zouden verwijderen maar dat heb ik elders al uitgebreid toegelicht. Recensie door Enno Nuy.
Weergaloos beschreef Bernard Dewulf hoe zijn dochtertje één voor één de letters van een zin leest, blij van verwondering dat die samen een woord vormen. Elke ouder herkent dat beeld, de zesjarige vingers puntend op het blad, van letter naar letter, van woord naar woord. En een vriend stelt hem voor het te filmen. ‘Want zij zullen het vergeten en wij zullen het verbloemen.’ Dat deed Dewulf ook, maar dan op zijn eigen manier. Hij heeft de film van hun jonge leventjes met woorden subliem vastgelegd. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Op enig moment werkte een kwart van de Engelse bevolking in de textielindustrie en toen de mechanisatie voortschreed ontstond al snel een tekort aan arbeidskrachten. Eind achttiende begin negentiende eeuw kwam de kinderarbeid tot ontwikkeling. Coulthard schetst een schokkende en schaamteloze geschiedenis. Die kinderarbeid zou niet alleen in Engeland maar ook in Amerika tot ver in de negentiende eeuw staande praktijk blijven. Met textielstad Bradford als tragisch dieptepunt. Recensie door Enno Nuy.
Woke-denken is de renaissance van het radicale gemeenschapsdenken, maar dan op de linkerzijde. In die zin schuren de ideeën aan tegen het identitaire denken van extreemrechts. Om mensen toe te laten ‘zichzelf te zijn’, moeten we de muren rondom hen slopen. De woke-beweging wil die weer opbouwen. Dat komt omdat ze de samenleving reduceert tot machtsstructuren die discriminatie veroorzaken. Ze ziet geen vrije, samenwerkende mensen, maar alleen concurrerende groepen. Een samenleving van daders en slachtoffers.
De recente IPSOS-peiling van december 2021 voorspelt een score van 24,5% voor het Vlaams Belang. De partij voelt zich gesterkt in haar anti-establishmentdiscours. Ze voegt daar almaar nadrukkelijker een anti-intellectualistische laag aan toe. Ook de universiteiten en aanverwante partners worden nu ook als onbetrouwbaar geframed. Mocht de Vlaams-radicale partij nu regeringsverantwoordelijkheid dragen, laat het zich raden wat de volgende stap zou zijn: het uitschakelen van onderzoekscentra zoals het Hannah Arendt Instituut.
Knap hoe Ans Hekkenberg erin slaagt deze razend lastige materie toch toegankelijk te maken voor een leek zoals ik. Het helpt als je al wel wat ingelezen bent in de materie, maar de minimale vereiste voor het lezen van deze inleidende verkenning is belangstelling en nieuwsgierigheid. Zou zij dieper in deze materie duiken dan zou ook ik vermoedelijk snel af moeten haken. Nu laat ze me achter met het gevoel dat ik er toch iets van begrepen heb. Recensie door Enno Nuy.
Een voortreffelijke studie, dit Duitsland van Walser Smith dat weliswaar in een bestek van slechts vijfhonderd pagina’s ruim vijfhonderd jaar geschiedenis behandelt en dus per definitie niet volledig en uitputtend zijn kan. Maar hij is er wel in geslaagd inzichtelijk te maken hoe uiteindelijk het Dritte Reich kon ontstaan uit de chaos van de Weimarrepubliek, die schuchtere pogingen van de natiestaat die pas in 1919 haar Grondwet kreeg, nadat er in de voorgaande eeuwen slechts sprake was van een statenbond. Recensie door Enno Nuy.
