En wat nu? De coup van Trump en de superrijken – Dominique Willaert
In het verkiezingsjaar 2024 reist Dominique Willaert naar de Verenigde Staten. Net zoals in zijn vorige boek Niet alles maar veel begint bij luisteren gaat hij opnieuw in gesprek met tal van mensen, dit keer tegen de achtergrond van de nakende Amerikaanse presidentsverkiezingen. Zijn tocht voert hem door de Rust Belt, ooit het kloppende hart van de Amerikaanse zware industrie, maar nu vooral een regio in verval. Hij bezoekt staten als North Carolina, Kentucky, West Virginia, Ohio en Pennsylvania. Al snel voelt Willaert aan dat Donald Trump wel eens opnieuw als winnaar uit de presidentsrace zou kunnen komen.
Veel Amerikanen voelen zich vergeten door de klassieke politiek. In Kentucky, Ohio en Pennsylvania ontmoet hij arbeiders die zich in de steek gelaten voelen door de Democratische Partij. De torenhoge inflatie voedt de onvrede over het beleid van president Joe Biden. Zo spreekt Willaert met Carol en Jerry, een koppel dat jarenlang trouw Democratisch stemde: “Vroeger wisten de Democraten wat er in ons land leefde en namen ze de juiste beslissingen. De mensen die nu in Washington zitten, hebben elke voeling met ons verloren.” Het is een sentiment dat de auteur in talloze gesprekken herkent.
Daarnaast ziet hij hoe Amerikaans nativisme een belangrijke katalysator voor polarisatie is. Die ideologie wil de belangen van native-born Amerikanen beschermen en beschouwt immigranten als een bedreiging voor banen, cultuur en nationale veiligheid. Het fenomeen is historisch geworteld in periodes van grote migratiegolven, maar vandaag is het actueler dan ooit.
Ook religie speelt een opvallende rol. In Cleveland ontmoet Willaert Amanda, een voormalige leerkracht die haar job verliet omdat het curriculum niet meer met haar overtuigingen strookte: “Ik moest lesgeven over zestig genderidentiteiten en kinderen werden gedwongen bij hun privileges stil te staan.” In gesprekken met evangelische christenen merkt hij hoe geloof wordt ingezet om politieke keuzes te legitimeren, vaak gekoppeld aan conservatieve waarden en antiprogressieve retoriek. Zelfs termen als ‘vrijheid’ worden strategisch gebruikt, niet om inclusie te bevorderen, maar om anderen uit te sluiten. Die gesprekken tonen hoe taal een wapen is geworden in de strijd om macht en identiteit.
Donald Trump is een meesterlijke performer en manipulator, iemand die de politieke arena tot een toneel heeft omgevormd. Met behulp van massamedia creëerde hij een persona die miljoenen Amerikanen aanspreekt. Voor velen belichaamt hij nog steeds The American Dream: de selfmade man die zich tegen alle verwachtingen in opwerkt, hoe ironisch dat ook klinkt. Het zijn ideeën die diep in de Amerikaanse cultuur verankerd zitten.
En wat nu? is een boek dat verder gaat dan analyse. Het is een oproep tot actie én een uitnodiging tot luisteren naar elkaar, naar de verhalen achter de cijfers, naar de mensen achter de slogans. Er zijn concrete voorstellen te lezen om weerstand te bieden tegen de extreemrechtse golf die onze samenleving bedreigt. Dominique Willaert pleit voor dialoog, solidariteit en een herwaardering van menselijke waardigheid. Zijn werk is een spiegel én een kompas in deze woelige, gepolariseerde tijden. Voor iedereen die wil begrijpen hoe onze democratie steeds meer onder druk komt te staan en wat we kunnen doen om haar te beschermen, is dit boek een aanrader.
Recensie door Dimitri De Smet
Dominique Willaert, En wat nu? De coup van Trump en de superrijken, Epo, 2025
Deze recensie verscheen eerst in deMens.nu Magazine, jg. 15, nr. 1, januari 2026
