Musea kunnen bijdragen aan inzicht in de temporele en geografische relativiteit van normatieve opvattingen – wat niet wil zeggen dat er geen universele moraal mogelijk is. Het zou mooi zijn als studenten, en vooral studenten archeologie, het boek van Halbertsma zouden lezen en zouden gebruiken om over te discussiëren. Roofkunst verdient het om serieus genomen te worden als bijdrage aan een constructieve reflectie over ons cultureel erfgoed. Recensie door Floris van den Berg.
Maggie Nelson formuleert haar gedachten, haar overpeinzingen in wat zij ‘proposities’ noemt. Zij schrijft over liefde, over wat mensen bindt, wat haar bindt, over rouw en pijn, over seksualiteit en vooral ook over kleur, nog specifieker over de kleur blauw. Kleur is niet te meten, is volledig afhankelijk van de blik van de waarnemer. Houdt iets kleur als het niet wordt waargenomen? Recensie door Enno Nuy.
Misschien is het leven zelf wel de ultieme – maar in de ogen van sommigen al veel te breed opgevatte – grens van de vrijheid. Alle handelingen zijn toegelaten zolang ze het leven van anderen niet gevaar brengen. Het voldoet me niet. Ook mistoestanden die niet levensgevaarlijk zijn, mogen niet ondergeschikt zijn aan de individuele vrijheid. Een betere definitie van de vrijheid lijkt me het toelaten van alle handelingen door de mens voor zover ze geen medemensen benadelen.
Meer dan in andere landen overheerst pessimisme in Frankrijk. ‘Le déclin français’ is een akte van geloof geworden voor vele Fransen. Dit creëert een politieke voedingsbodem voor politici die beloven die achteruitgang te stoppen en de vroegere ‘Grandeur’ te herstellen. Dat maakt de uitdaging voor Macron nog scherper. Hij zal niet alleen de objectieve werkelijkheid moeten veranderen en de positie van de lagere inkomensklassen moeten verbeteren. Hij zal ook de perceptie hierover moeten ombuigen.
Totalitarisme is een selectie van de vandaag voor ons meest relevante teksten uit The Origins of Totalitarism. Slechts enkele jaren na WO II beschrijft Hannah Arendt er de opkomst van nazi-Duitsland en de stalinistisch Sovjet-Unie, en analyseert zij de oorsprong en eigen onstuitbare dynamiek van totalitaire systemen. Recensie door Karel Van Dinter. In twee podcasts praat Karel Van Dinter met Christophe Busch (HA Institute) over Totalitarisme van Hannah Arendt.
Harlaar gaat uitvoerig in op de wortels van het woke-denken in de Amerikaanse beweging van zwarte auteurs als Malcolm X, Bayard Rustin, Franz Fanon, Anthony Martin, Booker T. Washington, Marcus Garvey en William Dubois als de meest bekenden. Elk van de voorlopers van woke wordt in Deel 1 van het boek getypeerd aan de hand van een korte paragraaf, voorzien van verrassende illustraties. Harlaar laat goed zien hoe zich reeds in Amerika de radicale kanten van de beweging manifesteerden. Recensie door Paul Cliteur.
Neen, dit stuk is geen afrekening met het beleid van minister Beke. Laat de kiezer daar vooral over oordelen in 2024, in gevalt de Limburger dan op een kieslijst figureert. Ongetwijfeld kan hij uitpakken met enkele concrete beleidsrealisaties waaronder de geslaagde vaccinatiecampagne. Toch overheerst in de publieke opinie – en in de eigen partijrangen – het beeld van een stuntelige minister die allesbehalve een foutloos parcours reed. Met als voorlopig dieptepunt een open brief van zijn eigen partijvoorzitter in een Vlaamse krant.
Ik ben nog opgegroeid in een verzuilde samenleving en we meenden erop vooruitgegaan te zijn toen die zuilen werden ontmanteld. Maar zie wat we ervoor in de plaats krijgen. Voor mij is dit woke gedachtegoed uiteindelijk zeer verontrustend omdat het anti-wetenschappelijk of wetenschap-vijandig is. En wat natuurlijk buitengewoon stoort is de onverdraagzaamheid jegens andersdenkenden. Woke mensen gedragen zich daadwerkelijk als gedachtenpolitie en dat is ronduit zorgwekkend. Recensie door Enno Nuy.
De Oekraïne crisis heeft in drie weken mogelijk gemaakt wat in de decennia daarvoor onmogelijk bleek. Een Europa dat met één stem spreekt, dat snel handelt, dat eensgezind sancties afkondigt, een Europa dat zijn defensie serieus begint te nemen en daarmee terugkeert naar waarom het allemaal begon in de jaren vijftig van de vorige eeuw, met name het vermijden van oorlogen tussen de Europese landen. Dit doel was politiek, het middel was economisch. Recensie door Frank Naert.
Het begrip ‘quantum supremacy’ dat in de academische wereld onder vuur ligt wegens ‘racistisch en koloniaal’. Vrouwen die niet meer als ‘vrouwen’ mogen worden aangesproken, maar als ‘wezens met een vagina’. Zijn dit enkel de extreme uitwassen van ‘woke’ of is er meer aan de hand? Woke heeft wel degelijk al heel wat schade aangericht in onze samenleving. En dan hebben we het niet enkel over individuele incidenten. Het afbrokkelen van de intellectuele diversiteit is misschien wel het grootste probleem.
Liberalisme is in de eerste plaats een manier om de hele samenleving vooruit te duwen. Door kansen te geven aan wie er geen heeft, door de onrechtvaardigheden in het systeem te verhelpen, en door iedereen een stem te geven in het maatschappelijk debat. De historiek van de vrouwenrechten is een voorbeeld, maar ook een metafoor. Overal waar een mens omwille van afkomst, geslacht, geaardheid of huidskleur minder kansen krijgt om zichzelf te ontplooien dan iemand anders, zullen liberalen op de barricaden staan om dat recht te trekken.
De IJslandse schrijver Jón Kalman Stefánsson grossiert in zijn grootse romans in aforismen. Ook in zijn jongste boek vergast hij ons op prachtige taalvondsten. Natte sneeuw, dat spuug van de duivel. Minachting, de zuster van overmoed. De mens heeft de duivel uitgevonden om zijn zonden te dragen. De dood is de zuster van het wachten. Geduld is niet alleen een deugd, het is de zuster van de rede. En het leven is altijd op de vlucht voor de dood, maar die vlucht is desondanks altijd haar kant op. Recensie door Enno Nuy.
Organisaties die door moeilijk weer gaan, doen er goed aan om terug naar de basis te keren. Tijd dus om de “core business” terug hoog in het vaandel te hijsen. In het geval van het Willemsfonds liggen die diepste wortels in het benadrukken van de Vlaamse taal en cultuur. Daarom is een hernieuwde zorgzaamheid voor het geschreven en gesproken woord in deze vluchtige tijden eigenlijk een ware vorm van volksverheffing – ja zelfs emancipatie.
Het is belangrijk rationeel na te denken over emoties zodat emoties proportioneel en zinnig zijn. Je kunt emoties trainen. Dat woedende wappies de corona-maatregelen vergeleken met de anti-joodse maatregelen van de nazi’s was totaal ongepast. Om onrecht te bestrijden is boosheid nodig, constructieve boosheid voor een leefbare wereld met minder leed en meer geluk. Zonder boosheid om onze eigen stupiditeit omtrent klimaatverandering zijn wij reddeloos verloren.
De partijen die meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart hebben allemaal een ideologisch kader. Ze halen inspiratie uit het socialisme, religie, communisme, etc. De VVD is geworteld in het liberalisme. Kort gezegd betekent het dat iedereen zoveel mogelijk vrijheid moet hebben om zijn leven in te vullen en dat die vrijheid pas begrensd mag worden als anderen er schade van ondervinden. Dat de meerderheid in een democratie beslist, maar altijd rekening houdt met de minderheid.
In zeven essays beschrijft Annie Dillard hoe moeizaam haar boeken tot stand komen. Of meer in het algemeen hoe moeizaam een creatief proces kan verlopen. De schrijver die een writer’s block vreest, de schilder die maar niet geïnspireerd wil raken. Ze vertelt over andere kunstenaars die worstelen met hun talent, die overmand worden door twijfel maar desalniettemin vasthouden aan wat hen drijft, een alternatief lijkt niet aanwezig of dan toch zeker onbespreekbaar. Recensie door Enno Nuy.
In plaats van dit sociale tarief toe te passen op ons vaste energiecontract, veranderen de energiemaatschappijen alle vaste oude contracten naar duurdere flexibele nieuwe contracten met voorlopig een sociaal tarief maar zonder enige garantie op wat er na 31 maart gebeurt.
Je hoeft je niet schuldig te voelen als je vlees eet of melk drinkt als je aan dit boek begint. De auteur heeft dit boek natuurlijk niet geschreven om de lezer te beledigen. Vrijwel iedereen is opgegroeid met vlees, vis, en huisdieren om zich heen. Met vragen als: “Wat zou je denken als je hond - of die van een familielid - behandeld zou worden als een varken in een grote varkensstal?” of “Wat betekenen de termen ‘welzijn’ en ‘een goed leven’ voor dieren in de bio-industrie?” kun je jezelf soms echter wel in ongemakkelijke situaties vinden. Recensie door Sven Borghart.
Ik heb de schrijver Krasznahorkai leren kennen als een cynicus die weinig hoop voor onze menselijke soort koestert, maar desondanks lees ik zijn boeken enorm graag, ik kan er niet omheen. Weerspreken kan ik hem niet en bovendien: de schrijver deprimeert me niet omdat hij een fantastisch verhalenverteller is en over een onuitputtelijke fantasie beschikt. Dit Oorlog en oorlog heb ik in één ruk uitgelezen. Recensie door Enno Nuy.
De woke-beweging staat geen andere meningen dan de hare meer toe en cancelt erop los. Mensen moeten weer leren dat het oké is wanneer anderen het grondig met hen oneens zijn, en die vreselijke opinies uiten. Het waarheidsgehalte of de resulterende mate van krenking van een uitspraak zouden geen criteria voor de uitingsvrijheid moeten zijn. Verwijder desinformatie niet omdat het desinformatie is. De beperking van de vrijheid van meningsuiting moet primair liggen bij meer objectief meetbare criteria, zoals het oproepen tot geweld.
