Ik heb in het verleden dikwijls gewezen op de absurditeit van een regel die ons belet te doen wat levensnoodzakelijk is: massaal investeren in de energietransitie en in een groene economie die ervoor zorgt dat de aarde leefbaar blijft. Zullen onze kleinkinderen gelukkig zijn als we de zestigprocent hebben gehaald terwijl we, om dit te bereiken, onvoldoende publieke investeringen hebben gedaan en de aarde onleefbaar hebben gemaakt?
Alicja Gescinska, die nog maar 42 jaar is, heeft al een indrukwekkend oeuvre bijeen geschreven. In 2021 verscheen haar interviewboek Denkers van vandaag, voor de wereld van morgen waarin ze een filosofisch diepgaand gesprek voerde met hedendaagse intellectuelen die bereid waren om zonder dogma’s met haar in dialoog te gaan. Het resultaat is een bijzonder verfrissend relaas waarin de protagonisten inzoomen op hun positie in de wereld en de grote vraagstukken van deze tijd. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Het tumultueuze jaar 2023 met als hoogtepunt de electorale zege van Geert Wilders (PVV) in Nederland, zetten ons als liberalen aan tot reflectie en actie. De verdere opmars van zowel extreem-links als extreem-rechts wijst op een onderliggende onrust, die niet genegeerd mag worden. Het is tijd voor een hernieuwde liberale visie die de uitdagingen van deze tijd aangaat zonder onze kernwaarden te verloochenen. Met deze tekst wil ik verkennen hoe we ons met zijn allen beter kunnen wapenen tegen de extremen.
Het massale protest van de Duitse bevolking kan een wake-upcall zijn voor onze politieke leiders, middenveldorganisaties en burgers. De gelatenheid en berusting die hier en daar voelbaar zijn, moeten we inruilen door onze historisch gewortelde democratische waarden op een veel assertievere manier te verdedigen en realiseren.
In Logboek Slauerhoff zijn dagboekaantekeningen en reisverslagen van de rusteloze schrijver en dichter Jan Jacob Slauerhoff (1898-1936) samengebracht. Fraai uitgegeven ook. En vanaf de eerste pagina word ik opnieuw gegrepen door deze intrigerende man die een, zo schijnt het toch, moeizaam leven leidde en zich nergens thuis voelde, niet op het land, niet in zijn vaderland, niet op zee of in den vreemde. Recensie door Enno Nuy.
De politiek van Xi heeft trekken van extreemrechts populisme en fascisme – de uitersten in het politieke spectrum raken elkaar. Hij is antifeministisch, in de Chinese politiek zijn geen vrouwen te bekennen, hij is anti-intellectualistisch, tegen bourgeoiscultuur, tegen ‘decadente’ moderne kunst (zoals Ai Weiwei), tegen homoseksualiteit. In schoolboeken gaat het om de verheerlijking van China en zet men zich af tegen westerse invloeden. Xi hemelt ook de moorddadige gruweldictator Mao weer op. Recensie door Floris van den Berg.
Bas von Benda-Beckmann schreef een gedenkwaardige en indrukwekkende studie. Uitstekend geschreven, ook al zou ik zelf nooit voor deze titel hebben gekozen. Inderdaad, deze familie is geen doorsnee Duitse familie zoals de schrijver erkent maar tegelijkertijd laat deze familiekroniek haarscherp zien voor welke morele keuzes ieder individu geplaatst kan worden wanneer de loop van de geschiedenis ieder van ons onder extreme druk zet om te reageren. Recensie door Enno Nuy.
Ik heb de Duitsers altijd bewonderd om hun Vergangenheitsbewältigung, maar het lijkt erop dat ze daar nog lang niet klaar mee zijn. Nu beschuldigen zij de anderen van politieke instrumentalisering van de genocideconventie, maar daarbij zijn de Duitsers volkomen blind voor de politieke instrumentalisering van de Holocaust door de Israëliërs. Wij leven in een verwarrende wereld.
Mijn kind, slim kind is een zeer waardevol werk dat iedereen uit het onderwijsveld zou moeten lezen. Het is broodnodig in een tijd waarin hardnekkig zoveel pedagogische onzin circuleert. Duyck legt de vinger op de wonde van de achteruitgang van ons onderwijs en aarzelt daarbij niet tegen heilige huisjes te schoppen. Het geheel geeft bruikbare tips, is zeer degelijk wetenschappelijk onderbouwd en bovendien vlot en humoristisch geschreven. Recensie door Astrid Elbers.
Krasznahorkai behoort tot de grote Europese schrijvers van dit moment. Hij beschrijft samenlevingen, subculturen, groepen mensen, families en individuen op een onnavolgbare manier. Het lijkt soms grotesk maar hij overdrijft nergens, zo leven mensen met elkaar, dit doen mensen elkaar aan, en altijd is er op de achtergrond de elite die de macht heeft, gremia die beleid ontwikkelen waar de gewone mens door gemangeld wordt. Recensie door Enno Nuy.
Openheid is cruciaal voor het liberalisme. Het bevordert bruggenbouw in politiek en democratie, vooral in een compromisgericht land als België. Een effectieve liberale aanpak vraagt om een open dialoog en een breed begrip van uiteenlopende meningen, waaronder de woke-cultuur. Belangrijk is het actief luisteren naar en waarderen van alle standpunten, waarbij men moet waken voor simplificatie en polarisatie, kenmerkend voor nationalisme, populisme en cancelcultuur.
2024 wordt een jaar waarin de liberale democratie zwaar onder druk zal komen te staan. Dat maakt de sense of urgency voor de democratische partijen om weerwerk te bieden alleen maar groter. Het belangrijkste is dat ze écht moeten samenwerken om de problemen aan te pakken. Alleen goed bestuur, een geloofwaardig en efficiënt beleid kan kiezers ervan weerhouden om voor extremisten te stemmen. Tegelijk moeten democratische partijen zich principieel blijven uitspreken tegen elke samenwerking met extreemrechts.
De duivel in elk van ons is een bijzonder rijk boek waarin Christophe Busch stilstaat bij de uiteenlopende elementen die zorgen voor normalisering en radicalisering van geweld. Het verleden herhaalt zich weliswaar niet, aldus de auteur, maar leren uit het verleden is mogelijk door te kijken naar patronen die vroeger voorkwamen en nu terug zijn. Recensie door Dirk Verhofstadt.
De kern van mijn liberale overtuiging ligt in het belang van vrijheid en individualisme, waarbij het individu verantwoordelijkheid draagt tegenover zichzelf, medemens, samenleving en natuur. Fons Van Dycks visie op het balanceren van krachten als verkennen, verbinden, verdedigen en veroveren weerspiegelen deze liberale waarden. Het benadrukt de noodzaak van individuele verantwoordelijkheid en het streven naar ten bate van het algemeen welzijn. Recensie door Ivan Vandermeersch.
Ik kan me vinden in de kernboodschap van het boek. We moeten aan de slag, we mogen niet bij de pakken blijven zitten, en hebben absoluut geen tijd om tijd te verliezen. Lange regeringsonderhandelingen die blijven plakken in socialistische symboliek of nationalistische romantiek kunnen we missen als kiespijn. De Croo heeft gelijk dat we moeten zoeken naar middelen om land en partij een versnelling hoger te laten schakelen. Recensie door Maarten De Bousser.
Groen liberalisme benadrukt de noodzaak van een nieuwe benadering in onze interactie met de natuur. Het sentiëntisme herinnert ons aan onze verantwoordelijkheden voor zowel directe als langetermijneffecten van onze handelingen. Bij het ontwikkelen van projecten zoals windmolenparken is het essentieel om zorgvuldig de voordelen af te wegen tegen de potentiële schade. Onze beslissingen moeten worden geleid door principes van vrijheid en rechtvaardigheid, rekening houdend met de rechten van alle betrokkenen.
Het is moeilijk te geloven, maar donderdag 18 januari 2024 is het reeds vijf jaar geleden dat Vlaanderens belangrijkste intellectueel van de voorbije decennia overleed. We willen dit niet zomaar laten voorbijgaan en organiseren daarom een herdenkingsavond in de grote zaal van Liberas, Kramersplein 23, Gent.
“De recalcitrantie van mijn filosoferen is erin gelegen dat de meeste mensen het niet met mij eens zullen zijn of het er misschien deels mee eens, maar geen lor geven om de consequenties die een bepaalde conclusie voor hun levensstijl heeft, zoals veganisme of het stoppen met vliegen,” schrijft filosoof Floris van den Berg. Dat is al even slikken, want hoezeer ik de auteur bewonder om zijn rechtlijnigheid en consequent denken, toch ben ik geen veganist en soms neem ik het vliegtuig. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Wat is humanisme eigenlijk? In ieder geval is het altijd een persoonlijke zaak. Maar laten we, zoals E.M. Forster ons voorhield, vooral op zoek gaan naar wat ons verbindt. Nadenken over menselijk leven zonder bovennatuurlijke verklaringen benadrukt wellicht een van de essenties van het humanisme. Een andere humanistische kerngedachte is dat we de zin van ons leven zoeken in onze relaties en de banden die we hebben met elkaar. Recensie door Enno Nuy.
Het is een van de grote problemen van het hedendaagse liberalisme. Liberalen zouden de eersten moeten zijn om de door hun vormgegeven wereldorde van vrijheid, gelijkheid en democratie te verdedigen. Maar als zelfs zij niet meer door hebben wat op het spel staat, op wie kunnen we onze hoop dan nog richten?
