All tagged liberalisme
Democratie rust niet alleen op instellingen, maar op de maturiteit van haar burgers. De stem van het volk is pas vrij als ze ook geïnformeerd en gewetensvol is. Een samenleving die haar burgers niet leert nadenken, kweekt geen democratie maar volgzaamheid in een nieuwe vorm. De echte toets van vrijheid is niet dat we mogen stemmen, maar hoe bewust we stemmen en of we bereid zijn de morele consequenties van onze keuze te dragen.
De positie van Rawls kent critici. Voor de één is zijn politiek liberalisme nog te multicultureel omdat het veel ruimte laat voor diversiteit en ruimte biedt aan levensoriëntaties die niet allemaal zo liberaal zijn. Voor de ander is zijn politiek liberalisme nog te seculier omdat Rawls ook liberale voorwaarden stelt aan diversiteit. Wat mij betreft verdedigt Rawls een heldere en aantrekkelijke positie die pal in het juiste midden staat.
Alan Kahan begint zijn nieuwe boek, Freedom from Fear: An Incomplete History of Liberalism, met de stelling dat “[l]iberalisme de zoektocht is naar een samenleving waarin niemand bang hoeft te zijn. Vrijheid van angst is de meest fundamentele vrijheid: als we bang zijn, zijn we niet vrij. Dit inzicht vormt de basis van het liberalisme. Recensie door Samuel Gregg.
On Liberalism is een inspirerend boek, niet enkel voor liberalen, maar voor al wie streeft naar vrijheid én rechtvaardigheid. Misschien beseft niet iedereen het, maar we hebben het geluk dat we leven in een (alsnog) veilig land, met een goede sociale zekerheid en een gedegen rechtsstaat. We kunnen genieten van onze vrijheid in al zijn aspecten, en dit in tegenstelling tot mensen die leven in illiberale democratieën en autocratieën. Recensie door Dirk Verhofstadt.
De strijd is niet hopeloos. Integendeel. Geschiedenis leert dat aanvallen op de open samenleving telkens terugkeren, maar zelden definitief slagen. Het hangt af van wat mensen doen. Met andere woorden: het hangt af van u. Daarom is wat u vandaag meeneemt naar huis, zo belangrijk. Niemand anders zal het voor ons doen. Liberalisme heeft geen lift nodig. Het heeft munitie nodig. Intellectuele munitie. En die moet u leveren.
De liberale wereldorde die in dit tijdsgewricht aan het wankelen is gebracht, is de orde van garantie op individuele vrijheid die geboden wordt door respect voor de wetten en de instituties van de democratische rechtsstaat, terwijl de vrije markt floreert als nimmer tevoren. Dit zou andersom moeten zijn. Wat liberalisme zou moeten zijn, is een hoeder van de vrijheid van allen in plaats van de belangenbehartiger van het grootkapitaal.
Het liberalisme heeft de laatste jaren veel gedaanten aangenomen. Te vaak verengd tot een economische doctrine, tot fiscaal beleid of tot strategisch kiezersmanagement, raakt de kern van het liberale gedachtegoed daarbij ondergesneeuwd. Het is tijd om opnieuw helder te stellen waar het in wezen om draait: zelfbeschikking. Niet als slogan, maar als fundamenteel mensenrecht.
Het klopt dat we de laatste tien jaar een wereldwijde erosie meemaken van liberaal democratische normen, van groeiende ongelijkheid en milieuschade, maar het liberalisme heeft in de voorbije 50 jaar wel de cultuuroorlog gewonnen. “Het liberalisme is onze poriën binnengedrongen om diepgaand en persoonlijk vorm te geven aan wie we zijn.” Het liberalisme als een manier van leven, nodigt je uit om erin te duiken. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Wanneer kleine organisaties het opnemen tegen machtige staten, en gelijk krijgen van het hoogste Europese gerechtshof, herinnert dat ons aan de essentie van het liberalisme: zelfbeschikking, rechtvaardigheid en de plicht om op te komen voor wie onderdrukt wordt. Het recente succes van Forbidden Colours, een kleinschalige NGO die erin slaagde zestien EU-lidstaten te mobiliseren tegen de Hongaarse anti-LGBTIQ+ wetgeving, is daar een treffend voorbeeld van.
Wij hebben geen behoefte aan een karikatuur van liberalisme die zich vermomt als daadkracht, maar in werkelijkheid morele helderheid verruilt voor effectbejag. Geen behoefte ook aan een stijl die polarisatie verkiest boven argumentatie, en controverse boven verantwoordelijkheid. Wat zich vandaag als hard liberalisme voordoet, is in wezen een uitholling ervan: luid, snel, oppervlakkig, maar zonder hart, zonder anker, zonder richting.
Strategisch houdt het idee van een MR-doordrukje in Vlaanderen geen steek. Anders dan in Franstalig België is de markt op rechts hier verzadigd. Naast Vlaams Belang, N-VA en Open Vld, en met een niet te onderschatten ondernemerstraditie rond CD&V, is er gewoonweg geen plaats voor nog een levensvatbare rechtse partij. Zelfs Open Vld vergist zich, als het zou terugplooien op een eng rechtse versie van het liberalisme.
Het succes van liberalisme is zowel zijn grootste kracht als zijn grootste zwakte. Het heeft ons uit de armoede getild en een wereld van overvloed gecreëerd, maar juist omdat het zo succesvol is geweest, wordt het nu bedreigd door zelfgenoegzaamheid en de illusie dat we het ons kunnen veroorloven om zijn principes te verwerpen. De toekomst van de wereld hangt af van ons vermogen om deze principes te verdedigen en te vernieuwen.
De uitdagingen van de toekomst gaan niet alleen over economische vooruitgang, maar over het creëren van een samenleving die zowel duurzaam als rechtvaardig is. Dit vereist gedeelde inspanningen, een herverdeling van macht, en een democratische basis die elke stem telt. De tijd om te handelen is nu; laten we kiezen voor een toekomst waarin niemand wordt achtergelaten.
‘Het nationalisme beweert dat het liberalisme de machtigen vertegenwoordigt. In feite is het liberalisme het schild dat de machtelozen beschermt. Het vormt de bescherming voor diegenen die geen andere verdediging hebben. Wanneer dat niet lukt, blijft niks over. We hebben dit in het verleden gezien. En we zien het nu weer,’ zo besluit Ian Dunt zijn indrukwekkende boek How To Be A Liberal dat door elke liberaal zou moeten gelezen worden. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Tom Van Grieken is ervan overtuigd dat extreemrechts bij de lokale verkiezingen op 13 oktober 2024 het cordon sanitaire zal breken en mee aan de macht zal komen. De strijd om dat niet te laten gebeuren, is de belangrijkste uitdaging voor de komende maanden. Maar ook op lange termijn moeten democratische partijen kiezers terugwinnen door onze liberale manier van leven krachtig te verdedigen.
Het liberalisme is geen ‘amoreel ieder-voor-zich, maar juist extreem moeilijk en veeleisend, te moeilijk voor iedereen die niet tegen contradicties, complexiteit, diversiteit en de risico’s van vrijheid kan,’ aldus de Letse filosofe Shklar. Geen surfplank-liberalisme dus, maar eerder een sisyfus-liberalisme: voor Shklar moeten we ons iedere dag opnieuw oefenen in het vermijden van alle ondeugden die op ons pad komen.
Het is tijd voor een liberale wedergeboorte, waarbij de zieke patiënt symbolisch begraven wordt en een nieuwe Liberale Partij geboren wordt. Er moet een groot ideologisch congres komen als basis dienen voor een nieuw liberaal handvest met nieuwe liberale voorstellen en nieuwe leiders die moeten zorgen voor een meer open, een meer tolerante, een meer rechtvaardige en een meer genereuze samenleving.
Openheid is cruciaal voor het liberalisme. Het bevordert bruggenbouw in politiek en democratie, vooral in een compromisgericht land als België. Een effectieve liberale aanpak vraagt om een open dialoog en een breed begrip van uiteenlopende meningen, waaronder de woke-cultuur. Belangrijk is het actief luisteren naar en waarderen van alle standpunten, waarbij men moet waken voor simplificatie en polarisatie, kenmerkend voor nationalisme, populisme en cancelcultuur.
Ik kan me vinden in de kernboodschap van het boek. We moeten aan de slag, we mogen niet bij de pakken blijven zitten, en hebben absoluut geen tijd om tijd te verliezen. Lange regeringsonderhandelingen die blijven plakken in socialistische symboliek of nationalistische romantiek kunnen we missen als kiespijn. De Croo heeft gelijk dat we moeten zoeken naar middelen om land en partij een versnelling hoger te laten schakelen. Recensie door Maarten De Bousser.
Binnen exact een maand zal de Liberale Partij een groot congres organiseren dat het orgelpunt moet worden van operatie Liberaal Vuur. Onze voorzitter houdt een vurig pleidooi om een nieuw paradigma voor de liberale partij te creëren. Dit houdt in dat men bij het amenderen moet zorgen dat iedere goedgekeurde stelling uiteindelijk ook een principe vooropstelt die de tand des tijds kan doorstaan.
