All tagged Viktor Orbán
Ik snap heel goed dat het label fascisme onlosmakelijk verbonden is met de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust en de term daarom alarmistisch gevonden wordt. En ik geef toe dat elke fascist zondermeer verbleekt in vergelijking met Adolf Hitler. Fascisme gedijt echter bij de normalisering van wat voorheen extremistisch was. Elke waarschuwing daartegen wordt door hun aanhangers weggezet als overdreven alarmistisch. Maar ik ben liever alarmistisch dan te laat.
Drie jaar na Dagboek 1933 verschijnt een herziene herdruk waarin de Vlaamse filosoof en publicist Dirk Verhofstadt waarschuwt dat het gevaar dichterbij is gekomen dan hij toen kon vermoeden. Met Donald Trump opnieuw in het Witte Huis ziet hij hoe democratische instituties verzwakken, autoritaire reflexen toenemen en parallellen met de jaren dertig steeds zichtbaarder worden. Het is nu menens. Interview door Ewout Klei.
De verzwakking van democratische instellingen wordt verergerd door de toenemende ongelijkheid. Een recent rapport van de Bijzondere Commissie van Onafhankelijke Experts inzake Wereldwijde Ongelijkheid van de G20 concludeert dat de meest ongelijke landen ter wereld tot wel zeven keer meer kans hebben op democratische uitholling. Onderzoek toont ook aan dat in een wereld die gedomineerd wordt door sociale media, inkomensongelijkheid zich vaak vertaalt in ‘ongelijkheid in stem’.
Democratische instituties wankelen niet omdat één leider ze bedreigt, maar omdat samenlevingen weigeren eendrachtig op te treden tegen autoritaire tendensen, polarisatie en de normalisering van minachting voor de rechtsstaat en de persvrijheid. Critici signaleren dergelijke tendensen bij hedendaagse politieke figuren zoals onder meer Donald Trump, Vladimir Poetin, Nayib Bukele, Daniel Ortega, Recep Tayyip Erdoğan en Viktor Orbán.
De huidige EU-leiders lijden onder een gebrek aan langetermijnvisie, leiderschap, eenheid en institutionele capaciteit. Voorlopig lijkt een onwaarschijnlijke alliantie van Trump-sympathisanten en nostalgische atlantici de Europese Raad en de Commissie te domineren. De tot nu toe overheersende lijn bestaat erin Trump te vleien en te paaien, in de hoop de schade te beperken, terwijl we daarmee juist onze politieke, strategische en zelfs economische afhankelijkheid van Washington vergroten.
Hannah Arendt waarschuwde er in een toespraak in 1975 nog voor dat totalitaire regeringen naar hun eigen goeddunken proberen om de geschiedenis te herschrijven of te begraven. Dat is ook de mening van Jason Stanley, een professor filosofie aan de universiteit van Yale, die in zijn nieuw boek Erasing History aantoont hoe extreemrechts wereldwijd bezig is het verleden aan te passen aan haar ideologische opvattingen. Recensie door Dirk Verhofstadt.
