Het duistere plan dat een toekomstige oorlog garandeert – Anne Applebaum

Het duistere plan dat een toekomstige oorlog garandeert – Anne Applebaum

Liberales
Column

Rusland probeert al tien jaar Europa en Amerika te verdelen, de NAVO te ondermijnen en de trans-Atlantische alliantie te verzwakken. Dit vredesplan, indien aangenomen, zal dat doel bereiken. Er bestaat een lange traditie van grootmachten in Europa die deals sluiten over de hoofden van kleinere landen heen, wat tot verschrikkelijk lijden heeft geleid. Het Molotov-Ribbentroppact bracht ons de Tweede Wereldoorlog. De overeenkomst van Jalta gaf ons de Koude Oorlog. Het Witkoff-Dmitrievpact, als het standhoudt, past perfect in die traditie.

Leeft een rivier? – Robert Macfarlane

Leeft een rivier? – Robert Macfarlane

Liberales
Boeken

In Nieuw-Zeeland werden in 2017 voor het eerst rechten toegekend aan een stromende, levende rivier. Een doorbraak die een sterk positief effect had op de natuurrechtenbeweging, aldus Macfarlane. Maar hier moet ik hem meteen, helaas, van repliek dienen. In ons land en elders worden betogers ten gunste van het klimaat zonder pardon gecriminaliseerd en wereldwijd is het klimaat inmiddels in het verdomhoekje terecht gekomen. Recensie door Enno Nuy.

De armoede van het historicisme – Karl Popper

De armoede van het historicisme – Karl Popper

Liberales
Boeken

Een belangrijk kenmerk van het historicisme is, volgens Popper, de wens om holistische en utopische oplossingen te bieden voor actuele problemen. De historicist wil de samenleving radicaal veranderen, alles uitroeien en helemaal opnieuw beginnen. En dit is precies wat er gebeurde in de 20ste eeuw, toen Hitler en Stalin dachten dat ze de historische wetten van (respectievelijk) ras en klasse moesten toepassen en een nieuwe, utopische samenleving in de praktijk moesten brengen – met alle gruwelijke gevolgen van dien. Recensie door Xander Niks.

We belanden in een illiberale wereldorde – Carl Bildt

We belanden in een illiberale wereldorde – Carl Bildt

Liberales
Opinie

Het was ooit gebruikelijk om te spreken van een "liberale internationale orde". Die tijd is duidelijk voorbij. We zijn een nieuw tijdperk van wereldwijde wanorde ingegaan. Het was duidelijk dat de gestage opkomst van China en andere opkomende economieën altijd een uitdaging zou vormen voor de regels die de westerse mogendheden na de Tweede Wereldoorlog hadden afgesproken. Maar de beslissende factor in de teloorgang van de liberale internationale orde is dat de VS ze heeft verlaten.

Hoe de internationale gemeenschap Israël en de Palestijnen tot een gordiaanse knoop veroordeelde – Enno Nuy

Hoe de internationale gemeenschap Israël en de Palestijnen tot een gordiaanse knoop veroordeelde – Enno Nuy

Liberales
Essay

Veel mensen gaan ervan uit dat de Joodse staat werd opgericht als reactie op de Holocaust en dat vervolgens de Palestijnen in de zogeheten Nakba uit Palestina werden verdreven en nooit meer terug mochten keren. De werkelijkheid echter is genuanceerder en vooral complexer. Dit artikel beoogt die complexiteit rond het ontstaan van de staat Israël te ontwarren. Dat is noodzakelijk voor een goed en eerlijk begrip van de loop der geschiedenis.

The Theory of Moral Sentiments – Adam Smith

The Theory of Moral Sentiments – Adam Smith

Liberales
Boeken

In The Theory of Moral Sentiment stelt Smith zelfs dat elke samenleving die de veiligheid en het welzijn van al haar burgers bevordert, instituties moet creëren die sociale interacties reguleren – of ze nu politiek, economisch, cultureel of wat dan ook zijn – op zo'n manier dat ze diep resoneren met onze eigen aard en perfect in lijn zijn met een evenwicht tussen verschillende morele waarden: eigenbelang, belang van anderen en het algemeen belang. Recensie door Xander Niks.

Voka is nu gansch het volk – Jan Dumolyn

Voka is nu gansch het volk – Jan Dumolyn

Liberales
Opinie

De Vlaamse regering heeft drastisch gesnoeid in de subsidies voor kerninstellingen van het Nederlandstalige culturele en intellectuele leven. Met die kortzichtigheid ondergraaft Vlaanderen niet alleen zijn taal-, cultuur- en wetenschapsbeleid, maar ook een deel van de intellectuele infrastructuur waarop dat beleid generaties lang steunde. Zo breekt de Vlaamse regering nog wat meer met zijn emancipatorische tradities: taal en cultuur lijken geen hefboom meer.

Maatschappelijke breuklijnen in de begrotingsdiscussies – Paul De Grauwe

Maatschappelijke breuklijnen in de begrotingsdiscussies – Paul De Grauwe

Liberales
Opinie

In vorige columns benadrukte ik reeds uitvoerig dat de topinkomens in België (de top 5 procent en vooral de top 1 procent) een veel lichtere belastingdruk torsen dan de modale Belg. Om het begrotingsprobleem op te lossen zal het niet volstaan om te bezuinigen op de uitgaven. Ja, er zal bezuinigd moeten worden, maar tegelijk zullen een aantal geprivilegieerde groepen (die vooral behoren tot de hoogste inkomensklassen) meer belastingen moeten betalen.

Met extreemrechts zaken doen, is slecht voor mens en milieu – Dirk Verhofstadt

Met extreemrechts zaken doen, is slecht voor mens en milieu – Dirk Verhofstadt

Liberales
Opinie

Extreemrechts verklaarde dat de stemming in het Europees Parlement op donderdag 13 november 2025, een historische dag was voor de Europese bedrijven en voor de democratie. Met de val van het cordon sanitaire is een meerderheid aan de rechterzijde van het politieke spectrum erin geslaagd de Green Deal-wetgeving in sterke mate te verzwakken. Schandelijk is dat een aantal liberale Europese parlementsleden het cordon sanitaire in de EU mee doorbraken.

Politische Justiz – Kurt Tucholsky

Politische Justiz – Kurt Tucholsky

Liberales
Boeken

In zijn meest interessante essays en gedichten, geschreven eind jaren 20 en begin jaren 30, speculeert de Duitse schrijver Kurt Tucholsky over hoe het rechtssysteem er in 1940 uit zal zien; ze zijn verbazingwekkend actueel. Zijn observatie, “Elke natie heeft de rechters die ze verdient” (“Jedes Volk hat die Richter, die es merit.”), zou best eens van toepassing kunnen zijn op de Verenigde Staten van vandaag in het tijdperk van Donald Trump. Recensie door Gregg Brozeit.

The Nazi Mind – Laurence Rees

The Nazi Mind – Laurence Rees

Liberales
Boeken

Rees pakt allerlei complexe en huiveringwekkende vragen direct aan, zoals: "Hoe kon de SS hun misdaden plegen?" en "Wat stelde gewone Duitsers in staat de wreedheden tegen Joden te tolereren?" Zijn antwoorden zijn gebaseerd op historisch onderzoek en psychologische inzichten. Rees gebruikt getuigenissen van voormalige nazi's en degenen die door het nazisysteem zijn gevormd om te laten zien hoe propaganda, gehoorzaamheid en ideologie samen het ondenkbare normaliseerden. Nancy Yager.

De arrogante aap – Christine Webb

De arrogante aap – Christine Webb

Liberales
Boeken

‍ ‍

De mens is niet het centrum van het universum en is hier op aarde slechts een soort onder soorten, nu moeten we nog leren dat we integraal onderdeel van de natuur zijn, afhankelijk van en samenwerkend met alles om ons heen. Wij staan niet bovenaan enige piramide en het wordt hoog tijd dat wij zowel ons wereldbeeld als ons zelfbeeld durven te herzien. Ons psychogram moet nodig onder de loep genomen worden en we kunnen niet nederig genoeg zijn. Recensie door Enno Nuy.

Alle mensen zijn sterfelijk – Simone de Beauvoir

Alle mensen zijn sterfelijk – Simone de Beauvoir

Liberales
Boeken

Fosca, een Italiaanse edelman uit de 14de eeuw dronk een elixir dat hem van de dood bevrijdde, maar hem tot een eenzaam lot veroordeelde: “Ik leef, maar ik heb geen leven. Ik zal nooit sterven, maar ik heb geen toekomst. Ik ben niemand. Ik heb geen historie en geen gezicht.” Alle mensen zijn sterfelijk is schitterend omdat het de nadruk legt op het banale van het leven in de ruimere geschiedenis, maar beklemtoont ook het unieke van het leven tussen geboorte en dood. Recensie door Delphine.

Adam Smith en de morele economie die we verloren zijn – Antara Haldar

Adam Smith en de morele economie die we verloren zijn – Antara Haldar

Liberales
Opinie

Voor Nobelprijswinnaar Economie Amartya Sen was Adam Smiths idee van eigenbelang nooit pure hebzucht, maar een sentiment verweven met de structuur van het sociale leven – een sentiment gedisciplineerd door voorzichtigheid, rechtvaardigheid en welwillendheid. De tegenstrijdigheid, suggereert Sen, ligt niet bij Smith, maar in onze eigen verarmde interpretatie van hem. Wij zijn het die hebzucht tot een deugd hebben verheven.

Vreedzaam protest is een grondrecht – William Mostmans

Vreedzaam protest is een grondrecht – William Mostmans

Liberales
Opinie

We hebben het geluk te leven in een liberaal democratische rechtstaat. Die kwam niet tot stand door gehoorzaamheid aan een welwillend despoot, maar door protest, burgerzin en het afdwingen van grondrechten die we nu voor (te) vanzelfsprekend nemen. Ze biedt ons de kans om onze stem te laten horen en op te komen voor onze waarden en doelen, zolang de vrijheid van anderen niet geschonden worden. Telkens we onze grondrechten uit het oog verliezen of als smeermiddel voor bestuurlijke efficiëntie gebruiken, dreigen we haar uit te hollen.

Ademschommel – Herta Müller

Ademschommel – Herta Müller

Liberales
Boeken

Het hoofdpersonage, een gevangene in een Russisch werkkamp, staat op de rand van heel wat zaken: van zijn bestaan, zijn identiteit, zijn interacties met anderen, zijn vermogen om met elk moment van zijn leven om te gaan. Müllers verhaal is meer dan het verhaal van deze gevangene. Ademschommel is een microkosmos van wat miljoenen mensen in de tweede helft van de 20e eeuw hebben meegemaakt – en wat talloze anonieme personen nog steeds meemaken. Recensie door Gregg Brozeit.

The Pope at War – David Kertzer

The Pope at War – David Kertzer

Liberales
Boeken

Pius XII geloofde dat "er goede fascisten en slechte fascisten waren... Degenen die de prerogatieven van de kerk respecteerden, respect toonden voor de katholieke geestelijkheid en de middelen van de staat aanboden om de kerk te versterken, waren goed. Degenen die de invloed van de kerk bedreigden, haar institutionele activiteiten ondermijnden en haar eigendom en reputatie bedreigden, waren slecht." Kertzer schrijft: "Als moreel leider moet Pius XII als een mislukking worden beschouwd." Recensie door Gregg Brozeit.

Dagboek 1933. Het gevaar van extreemrechts - Dirk Verhofstadt

Dagboek 1933. Het gevaar van extreemrechts - Dirk Verhofstadt

Liberales
Boekvoorstelling

Liberales nodigt u uit op de voorstelling van de nieuwe versie van DAGBOEK 1933 op zaterdag 6 december 2025 om 10u30 in de zaal Liberas, Kramersplein 23 te Gent (deuren open om 10 uur). Lawrence Vanhove zal u verwelkomen, Christophe Busch houdt een inleiding en Dirk Verhofstadt geeft een power-point-presentatie met treffende afbeeldingen. Daarna Q&A. Om 12 uur sluiten we af met een receptie. De inkom is gratis. Inschrijven kan op het mailadres verhofstadt.dirk@telenet.be. 

I Will Bear Witness: A Diary of the Nazi Years, 1942-1945 – Victor Klemperer

I Will Bear Witness: A Diary of the Nazi Years, 1942-1945 – Victor Klemperer

Liberales
Boeken

Na het bombardement op Dresden verwijderde Klemperer alle Davidsterren van zijn kleren terwijl hij en Eva liepen in de richting van de Amerikaanse frontlinie. Ze trokken door Beieren, sliepen in schuren en af en toe bij oude vrienden. Toen de oorlog voorbij was, zwierven hij en Eva rond op zoek naar normaliteit, maar beseften dat ze naar huis wilden. Op 10 juni 1945 zetten ze voet aan wal in Dresden, klaar om hun leven als Duitsers weer op te bouwen. Recensie door Greg Brozeit.

I Will Bear Witness: A Diary of the Nazi Years, 1933-1941 – Victor Klemperer

I Will Bear Witness: A Diary of the Nazi Years, 1933-1941 – Victor Klemperer

Liberales
Boeken

Klemperer begreep de bedreiging die het nazisme voor hem als Jood en anderen zoals hem vormde. Hij besefte in april 1933 dat hij "nu... overgeleverd was aan een willekeurige macht". Binnen twee jaar werden de bedreigingen steeds tastbaarder: "Ik verwacht dat ons huisje op een dag in brand zal worden gestoken en ik doodgeslagen zal worden." Minder dan drie maanden nadat Hitler aan de macht kwam, was hij "bijna gewend aan de situatie van rechteloosheid". Recensie door Greg Brozeit.

Load More